Mokuso (1)

De meeste judoka zijn niet zo rustig van aard. Hajime! Knallen! De verplichte ceremonies aan het begin van de training zijn zeker voor de jongere judoka soms al een strafexercitie. Ja, even lekker rennen en springen bij de warming up en er tegenaan, zo gaat het. En daarna lekker 'worstelen in pyjama' zoals sommigen judo spottend noemen.

Judo is ontstaan in een andere cultuur dan de Nederlandse en dat is te merken. Japanners zijn mensen van ceremonies en rituelen, wat ons Nederlanders snel op de lachspieren werkt.

Toch hebben sommige typische elementen uit de Japanse (en Zen-)cultuur wel degelijk zin. Judo draait om het zwaartepunt (hara) in het lichaam. Letterlijk. Wie zijn zwaartepunt niet in balans heeft, wordt geworpen als een veertje. De beste judoka weten precies hoe ze zich rond dat zwaartepunt bewegen en kunnen alles. Aanval en verdediging. Het heeft alles te maken met voelen en ervaren van je lichaam, gewaarworden, bewustzijn.

Veel judoka zijn veel te druk met al hun plannen en bewegingen om zich überhaupt echt te concentreren. Eerlijk gezegd: ze doen soms maar wat. Echte judoka hebben daarom de goede gewoonte om zich tijdens een training of voor een wedstrijd even helemaal te concentreren. Leeg te maken. Het bewustzijn te zuiveren. Alle gedachten en onrust wegdenken. Je diep concentreren, je ademhaling tot rust brengen, je ogen sluiten en als het ware even mediteren. De kern van je menszijn ervaren, je zwaartepunt focussen en je natuurlijke balans instellen. De stilte van de dojo of de wedstrijdmat opsnuiven. De Japanners en de budoka noemen dat 'Mokuso'. もくそう2【黙想】 (mokusō), vertaald: meditatie, contemplatie.

Eigenlijk is zo'n moment van verstilling en concentratie nodig, in elke les, voor elke wedstrijd. Waarom zijn we dat in Nederland zo massaal vergeten? Zulke kleine dingen horen bij het judo als Japanse stijlkunst. Bij het mensbeeld dat een judoka perfekter maakt - op de tatami en daarbuiten.