zondag 17 maart 2013

Shisei (姿勢) houding

Een belangrijk woord in het judo is: shisei. Het bestaat uit twee kanji: 姿 en 勢
  • Het eerste (姿) betekent: vorm, gestalte.
  • Het tweede (勢) betekent vooral: energie, en is verwant aan seiryoku (勢力) en dat kennen we.
Niet voor niets dat aikidoka nogal eens de nadruk leggen op de shisei in verband met de stroming van je ‘ki’- energie. Zoals Jan Brand uit Den Haag zegt:
Shisei betekent houding of positie, maar het is ook een uitdrukking voor de innerlijke energie van een persoon. Hoe bereik je een goede Shisei?

Om te beginnen moet je je lichaam, de drager van de Ki (eenheid, kosmische energie, levensadem), in goede staat brengen, het voorbereiden. De ruggengraat moet recht zijn. Als je net doet of je met je hoofd tegen de hemel drukt, dan vindt je ruggengraat automatisch de goede houding.

Gooi niet je borst naar voren als een soldaat die in de houding staat. Je schouders moeten ontspannen zijn en neutraal, de anus gesloten, de billen tegen elkaar, de Ki gecentreerd in de buikstreek en het lichaam in rust (geen spanning).

Na het bereiken van Shisei, is de volgende opgave de correcte Kokyu (ademhaling). Ko betekent hier uitademen en Kyu is inademen. Alle levende wezens ademen zuurstof in en stoten kooldioxide uit. De correcte Kokyu is een buikademhaling, langzaam, diep, lang en natuurlijk. Concentreer op de uitademing. Pers de adem naar buiten en laat je longen zelfstandig inademen.

Het is belangrijk goed te letten op je ademhaling tijdens de Aikidotraining, maar ook in het dagelijks leven. Correcte Shisei en Kokyu zijn het resultaat van regelmatige oefening. De kracht van de ademhaling (Kokyuryoku) komt niet uit jezelf, maar uit het Universum.
Dat is niet alleen interessant voor aikidoka. Ook judoka moeten uit de kramp!

In het judo hebben we te maken met veel verschillende houdingen, waarbij in tachi-waza de houdingen rechtop van belang zijn, en in ne-waza de houdingen op de grond. Wij hebben het in dit verband over de rechtopstaande houding. In het algemeen:

     - Shizen-tai (natuurlijke houding) (自然体)
            - Shizen-hontai: Voeten op schouderbreedte en op gelijke hoogte
            - Migi-shizentai: Rechter voet + 1/2 voetlengte vooruit
            - Hidari-shizentai: Linker voet + 1/2 voetlengte vooruit
     - Jigotai (verdedigingshouding) (自護体)
            - Jigo-hontai: Voeten iets breder dan schouderbreedte en op gelijke hoogte, heupen iets naar beneden brengen,
                knieën licht gebogen.
            - Migi-jigotai: Rechter voet + 1/2 voetlengte vooruit
            - Hidari-jigotai: Linker voet + 1/2 voetlengte vooruit
Dit is de belangrijkste houding en het fundament van judo training. Het is een gemakkelijke en natuurlijke houding, die de natuurlijke vorm van het lichaam uitdrukt. Zet je tenen een beetje naar buiten, ontspan de schouders en span niet de heup en kniegewrichten.
Kyuzo Mifune The Canon of Judo

Het kan worden gezegd, dat het menselijk lichaam, als het rechtop staat, in balans is als het bovenlichaam, rechtop staand, zich direct boven de voeten bevindt. Het is echter zo, dat het menselijk lichaam zo werkt dat, als er aan getrokken wordt, of geduwd (vooral het bovenste deel), het niet gemakkelijk is om de balans terug te vinden zonder de voeten te bewegen. Daarom worden in judo de voeten ongeveer 45 cm. uit elkaar gezet, zodat ze een solide basis vormen voor het lichaam, en snel en soepel kunnen bewegen en het gewicht van het lichaam gemakkelijk verplaatst kan worden als de omstandigheden dat vereisen.
Gunji Koizumi Twelve judo throws and tsukuri (1948)

De ideale houding om judoworpen uit te voeren is een natuurlijke houding, rechtop, met de knieën licht gebogen, het hoofd midden boven de heupen en de voeten onder de heupen en op schouderbreedte. Kijk niet naar uw voeten, maar naar uw tegenstanders middel of daarboven. Bewegingen met de heupen verraden de bedoeling van uw tegenstander beter dan zijn voeten of handen, waarmee vaak schijnbewegingen worden gemaakt. In de ideale judohouding kunt u vrij bewegen en bent u stabiel en in balans. Als u rechtop staat, kunt u het strijdveld overzien, voorkomt u dat u wordt gedomineerd en heeft u de maximale vrijheid om zo nodig spontaan te reageren. Een overmatig defensieve, voorovergebogen houding wordt bestraft omdat deze actie tegenhoudt.
Neil Ohlenkamp, Handboek Judo blz.47

Judoka benaderen hun houding nog steeds van de praktische kant. Zo blijkt maar weer. We kunnen wat leren van meer ‘geestelijke’ judoka als Mifune en de grote aikido-meesters. Judo is de weg van ‘jû’, de natuur. Wie in shisei ontdekt hoe zijn hele lichaam een natuurlijker houding kan aannemen, zodat zijn energiebanen meer vrij zijn, zal van daaruit niet alleen beter staan, maar ook beter bewegen en werpen. Daarom zegt Jigoro Kano dus ook:


Als je bang bent voor het risico om te verliezen, moet je aanvallend zijn, waza proberen en hard trainen. Als je dat doet, zul je niet langer judoën in een gefixeerde eenrichtingshouding, of je heupen naar beneden brengen, of je voorover buigen in een defensieve houding, zoals ik dat al te vaak zie in deze dagen. (Jigoro Kano)

De houding waarbij de judoka zijn bovenlichaam voorover buigt en zijn armen de hele tijd strak uitstrekt, is verre van ideaal. Normaal gesproken moet iemand zijn lichaam niet strak houden als hij in een natuurlijke houding staat, omdat het de vrije en snelle beweging van zijn nek, bovenlichaam, armen en benen beperkt. De ideale houding is die, welke de judoka in staat stelt om meteen een vloeiende inpuls te geven aan al zijn lichaamsbewegingen. (Jigoro Kano, Judo Memoirs, p. 39.)
 Je snapt die uitspraken pas als je shisei probeert te snappen...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten