woensdag 13 augustus 2014

Kaeri-waza

Laatst kwam ik op een poster het begrip 'kaeri waza' tegen. Uiteraard werd mijn aandacht meteen getrokken. Na even goed kijken naar de plaatjes, werd me al snel duidelijk dat het daarbij gewoon gaat om wat we 'kanteltechnieken' noemen, en afhankelijk van de plaats waar tori zit bij zijn actie, wordt het dan 'yoko' (van opzij), 'kami' (er bovenop zittend) 'mae' (recht), 'ne' (van onderen).


Ik natuurlijk meteen graven, dat snap je. Wat is dat voor een woord, 'kaeri'?

Ik heb het Japanse kanji niet meteen in de titel gezet. Want of er zo veel van klopt, durf ik niet te zeggen. Als je gaat zoeken op 'kaeri waza' bij Google kom je in ieder geval niet veel tegen, behalve enkele Russische websites.

返る(werkwoord) is kaeru in het Japans en dat betekent zoveel als 'terugkeren, omkeren' (return).
返り is dan kaeri
Maar we kennen ook 返し, kaeshi, en dat gebruiken we in het judo vaker. Het is namelijk hetzelfde basiskanji 'kaeshi/gaeshi' (返) als in de bekende nage-no-kata-techniek 'sumi gaeshi' (隅返) die door Jigoro Kano in de vierde serie van de Gokyo is gezet.  

Kaeshi waza (返技) is een gangbare term in het judo (en andere budo). Er is zelfs een (non-Kodokan) Kaeshi no Kata (返の形) waarin een hele serie countertechnieken wordt gedaan.
Maar zouden we 返技 dan ook straffeloos Kaeri waza (返技) mogen noemen, hoewel dat in het Japans over hele andere technieken gaat?

Bovendien, kijkend naar de betekenis. Alles wat in het judo met Kaeshi waza (返技) wordt aangeduid, gaat over 'counters', reacties-op, overnames. Qua energie en beweging betekent dat altijd dat tori reageert op een beweging of techniek van uke. Wat doet uke bij de zogenaamde 'kaeri waza'? Niks. Hij zit gewoon als bokje en de 'kanteling', wat helemaal geen nette vertaling voor 返 is, reageert niet direct ergens op, behalve op een positie die in het grondgevecht kan bestaan, maar ook niet echt offensief judo is natuurlijk. 

Mijn 2 centen: bewaar de naam Kaeshi waza (返技) voor de oorspronkelijke judotechnieken volgens een zeker principe, en noem de kanteltechnieken gewoon... kanteltechnieken, maak er geen Japans sfeertje van, maar importeer wat mij betreft gewoon nog wat extra foefjes uit het BJJ. Want daar zijn defensieve posities in het newaza uitgangspunt voor mooie technieken. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten