zondag 11 januari 2015

Sensei 先生

"Degene die zijn sensei beschouwt als een alwetende wijze of goeroe die de verborgen geheimen van het leven kent, is meestal een kind in zijn emotionele ontwikkeling, of gewoon lui." (Dave Lowry)
Daniel-San uit de beroemde archetypische Karate-Kidfilms was zeker een bang kind en lui. Dat maakte de rol van Mr. Miyagi ook zo geniaal. Maar is dát de sensei die wij ons moeten voorstellen? In de praktijk is onze judoleraar helemaal niet geboren in Okinawa of opgegroeid onder supervisie van een 'judogod', maar gewoon een gewone Hollandse vent die in veel gevallen zal zeggen: "Noem me maar gewoon bij de voornaam, niks sensei!"

Een sensei (先生) is in het Japans een leraar. Morihei Ueshiba (de stichter van het aikido) liet zich in alle bescheidenheid zelfs de 'grote leraar' noemen (Ō-sensei (翁先生), maar letterlijk betekenen de karakters 先 en 生 respectievelijk 'voorop, aan de spits' en 'het leven'.

Daarom bevalt me een ander beeld van de 先生 wel: de berggids. De budokenner Dave Lowry gebruikte dat eens.

De berggids helpt de jongere bergbeklimmer de weg te vinden en veilig de top te bereiken. Hij gaat voorop. Maar de beklimmer loopt zelf, de berggids helpt hem slechts vooruit te komen. Het woord 'coach' als vertaling past dan ook misschien wel beter, want 'coaching' is letterlijk: begeleiden, meenemen in de goede richting. 

Een goede sensei in het judo begrijpt precies wat de moeilijkheden zijn op de weg naar boven. Hij blijft motiveren, ook als het koud, donker en steil is. Hij weet wat de ravijnen zijn, waar je veilig moet klimmen omdat je anders te pletter valt. Hij weet hoe je een blessure moet vermijden of verzorgen. Hij kent de kaart en navigeert. 

Wat mogen we nog meer verwachten van een sensei? Dat hij jouw veiligheid en groei voorop stelt. Het moet daarom een integere mens zijn, onzelfzuchtig en met liefde voor zijn pupil. Hij moet de deur voor je openen en je motiveren zelf binnen te gaan en stappen te zetten. Je mag niet van hem verwachten dat hij almachtig is. Als je naar hem kijkt, moet hij je uitdagen dat je niet alles van hem verwacht maar wel steeds meer van jezelf.

In die geest: sensei ni rei !

Geen opmerkingen:

Een reactie posten