woensdag 11 maart 2015

"Mijn kind is helemaal ge-wel-dig!"

Het is de vraag of er een wetenschappelijk onderzoek nodig was om 'aan te tonen' dat kinderen die te veel de hemel in worden geprezen, 'narcistisch gedrag' zouden kunnen gaan vertonen. Nu.nl. heeft er althans deze week een item over.

De volksmond heeft er al heel lang uitdrukkingen voor. "Over het paard getild". Of gewoon - toen positieve feedback nog niet zo in de mode was - "verwende kinderen". 

Enkele jaren geleden was er op de VPRO een serie, "Willemspark" genaamd. (Hij wordt juist deze maand herhaald.) Ik heb die met plezier gezien. Het was gewoon komedie. Alle stereotiepen van verwende kinderen die álles lijken te mogen in één serie bij elkaar - dan zie je wat het van kinderen maakt als je ze over het paard tilt in een schijnwereld. Krengen.

Opvoeding

Ik schrijf er over op dit weblog, omdat judo altijd te maken heeft met opvoeding en we in de dojo vrijwel uitsluitend bezig lijken te zijn met de jeugd.

Narcistisch gedrag is namelijk iets wat door judo zou moeten worden tegengegaan, en wat ook geen plaats kan hebben op de mat. We laten ons ego bij de deur achter, zeggen we wel eens. Judo is principieel partnerschap, sámen oefenen en leren. Daarin sta je niet zelf op de voorgrond, maar de anderen. Om uit te groeien tot iemand die niet kickt op zijn eigen spiegelbeeld, maar iemand die ten dienste staat van een samenleving.
Toch heeft elke judoleraar te maken met kinderen die door een overdreven sfeer van positieve feedback in alles, niet meer weten wat er niet goed zou zijn aan hun gedrag. Dat is voor een deel ook door het moderne onderwijs ingegeven. Sociale vaardigheden worden enorm belangrijk gevonden, maar een corrigerende tik is uit den boze, zowel fysiek als mentaal, zo lijkt het vaak wel. Kinderen gewoon recht zetten betekent snel boze ouders op bezoek. "Hoe durft iemand het om mijn kleine prins(es)je te berispen?" "Mijn kind is helemaal ge-wel-dig". Willemspark. In kakbuurten en achterstandswijken. 

Wat het onderzoek van de Universiteit van Amsterdam (uiteraard) niet aanreikt, zijn oplossingen. Het wordt ook ontzettend voorzichtig gebracht. Alsof niet zeker zou zijn dat narcisme in de hand wordt gewerkt als kinderen nooit op hun vingers worden getikt en alleen worden geprezen - ook als daar geen reden voor is. Waarom moet wetenschap toch zo vaak achter gezond boerenverstand aanlopen?

Judo als remedie

Toch heeft judo een prima remedie in huis. Dat is het witte judopak. Haha, nou ja, het principe dat op de mat iedereen gelijk is en niemand zich meer of minder hoeft te voelen. Dat kinderen met een minderwaardigheidscomplex kunnen groeien en kinderen die over het paard getild zijn, wat 'nederiger' worden gemaakt. Als de laatsten dat tenminste accepteren - of hun ouders.

Ik maak wel eens mee dat in een dojo kinderen nog eens ouderwets op hun nummer worden gezet. In zo'n sportschool hoeven ouders ook geen verhaal te komen halen want dan kunnen ze opzouten. Ik vind het helemaal terecht. Een kind moet zich gewoon leren gedragen. Geen flauwekul. Geen overdreven bemoediging als men gewoon in de houding moet leren staan. We hoeven kinderen echt niet in de grond te boren, maar feedback moet vooral eerlijk zijn. Daar leren kinderen van. Wat goed is, prijzen. Wat niet goed is, niet prijzen. Het is - sorry om te zeggen - net als een hond africhten. Je maakt een hond vals als de baas hem niet consequent en eerlijk opvoedt. Kinderen kunnen krengen worden als de feedback niet in balans is. Naar gevoelens van minderwaardigheid, of narcisme.

Uiteindelijk is dus alles in het leven en opvoeding een kwestie van balans. Als die balans verstoord wordt, val je. Op de mat en in het leven. Eens kijken die narcistische Willemspark-kids in de spiegel, en zakt het kunstmatige imago in elkaar als een plumpudding. Beter dat ze al eerder leren eens goed op hun snuit te gaan en eerlijk naar zichzelf te kijken. Wat kan een paar jaar judo ze dan veel leren voor het leven...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten