Beschaving: polijsten en karakter vormen

"Een menselijk leven wint alleen aan luister en kracht als het gepolijst en stevig (van karakter) wordt"

Er is alle reden om de aandacht te vestigen op de bijdrage van judo (en andere budo) aan de karaktervorming van mensen, en dan met name het 'beschavende'. We hebben in de dojo een etiquette, en dat is meer dan een formele buiging (rei) of een paar afspraken over hygiëne of het praten over wederzijds respect. Ik ga in dit blog niet herhalen wat ik al zo vaak heb geschreven, over reishiki en de diepe inhoud van respect.

Wat de Kyokushin-karate-stichter zegt, is echter helemaal waar. Beschaving geeft glans en luister aan ons als mens. Een gebrek aan beschaving is ontluisterend, werkt de-humaniserend. De sfeer van de NewKids-films, die enkele jaren geleden Brabanders te kijk zette als een stelletje barbaren, werd door velen als 'leuk' gezien, maar was/is in feite een uitdrukking van een onderbuikgevoel (ook buiten Brabant) waarbij de autochtone Nederlander zich van zijn beestachtigste kant laat zien. Zuipen, boeren, schelden, (seksuele) grofheid, geweld, anarchie. Asociaal gedrag verheerlijken, maar zo ook de waarde van de mens omlaag halen. De vrouw als lustobject en de man als beest.
Dezelfde onderbuik dicteert vaak een diepe afkeer van allochtonen, die met een zelfde lompheid de schuld krijgen van alle ellende in onze samenleving. Terwijl de islamitische landgenoten een godsdienst aanhangen die ons wellicht tegenstaat vanwege de omgang met vrouwen, homoseksuelen en andere gezindten, maar waar men vaak terecht hoofdschuddend kijkt naar de uitspattingen van zuipende Nederlanders die in een overmaat aan vrijheid en seks, net zo min voorbeeldig omgaan met hun medemensen. Waar zijn onze eigen waarden als mens gebleven als wij onszelf verlagen in een houding van ongeremdheid en egocentrisme? Vallen we een stap terug in de evolutie?

Judoka werken aan zichzelf

Het menselijk leven moet steeds opnieuw 'beschaafd' worden, gepolijst. Er moet geschaafd worden aan onze eigen driften, en beheersing worden gevonden. Judoka die vasten voor een wedstrijd, en die zichzelf van alles ontzeggen bij hun trainingen, doen dat op een lichamelijk niveau. Het 'nee' zeggen tegen de aandrang om te snoepen of lui te worden, is een strijd die soms diep gaat. Veel jonge sporters willen dat niet meer opbrengen, hebben het er niet voor over. Het vraagt consequent gedrag, karakter, en doorzettingsvermogen om aan de top te komen. Dat alles draagt op een geestelijk niveau bij aan een levenshouding die gewend is om 'nee' te zeggen tegen de primitieve behoeften van de mens. Beheerst in alles, afgewogen, evenwichtig, in balans. 

Daarom vind ik judoka die er op een sportieve manier totaal voor gaan, mooie mensen. Wie iemand is, wordt niet bepaald door iemands status, geld, of afkomst. Het wordt bepaald door het karakter, want dat vormt de mens zoals hij werkelijk is. Mooie mensen hebben in hun leven op beslissende momenten keuzes gemaakt die hen wat kostten. Ze hebben zich niet schaamteloos overgegeven aan hun eigen lusten en slapheid. Ze laten de 'luister' - schoonheid - zien van échte menselijkheid. Ze hebben niet alles cadeau gekregen, maar er hard aan gewerkt. Ze zijn gepolijst door harde trainingen, deugdzaam leven, en dragen in heel hun karakter bij aan de opbouw van ons land.

Maar om die reden ben ik ook van mening dat de judoleraren een belangrijke opdracht hebben om 'nee' te zeggen tegen het losbandige gedrag van veel jongeren van nu. Veel judoka zijn op de mat nog steeds schaamteloos zichzelf. Kleedkamers zien er uit als tienerkamers - tenzij alles verplicht in een locker moet. Er zijn nog steeds judoka die stinken, zonder voetbedekking van mat naar wc lopen, of die hun pak niet consequent luchten of wassen. En wat erger is: hanggedrag, eindeloos geklets, of gedrag wat over het algemeen egocentrisch is of gewoon gedragsgestoord... het zou niet moeten worden getolereerd. Het is een onderdeel van opvoeding, beschaving en karaktervorming als een dojo niet zo vrij is als 'thuis'. Hard kunnen trainen is één. Het hele gedrag in de houdgreep krijgen is twee. Samen maken ze een mooie judoka, die meer waard is dan een medaille.

hetzelfde geldt voor judo...