woensdag 29 juli 2015

Gouren - nee dit is niet Japans!

Vorige week heb ik mij verheugd in een korte vakantie in Parijs. Uiteraard kan ik 'Eiffeltorenselfies' plaatsen (een leuke toren om te beklimmen hoor) maar te veel egotripperij is niet erg 'judo' dus houd ik me maar bij mijn blogonderwerpen.

mijn fotootje
Een bijzonder museum in Parijs is het Musée d'Orsay. Modernere kunst zullen we maar zeggen, vanaf de tijd voor Van Gogh. Daar trof ik een schilderij aan wat ik meteen interessant vond als judoka. La lutte bretonne van Paul Sérusier (1864-1927), geschilderd rond 1890.

Interessant schilderij, niet alleen uit kunstzinnig oogpunt. Ik dacht: kijk eens aan wat een mooie overname van ko uchi gari door ko soto gake. Met een mooie balansverstoring. Maar het is alleen geen judo maar... Gouren. Ja dat heb ik thuis even opgezocht natuurlijk.

Gouren

Gouren is een Bretonse art martial, die heden ten dage nog vrij actief als wedstrijdsport wordt bedreven, maar die net als het judo hele oude wortels heeft. De Fransen - trots als ze zijn - hebben het over wortels uit de 4e eeuw, maar als ongeharnaste spelmethode is de 16e/17e eeuw een betere indicatie. Het is een vorm van worstelen, maar... qua techniek en wedstrijdverloop wel verrassend verwant aan het judo. En dus interessant!

Allereerst heeft Paul Sérusier op zijn schilderij vrij exact de kleding weergegeven die ook nu nog is voorgeschreven. Blote voeten, een stevige niet te lange Franse broek en een stevig wit (!) hemd, wat zo stevig moet zijn dat men het kan vastpakken bij de mouwen. Om dat hemd wordt een witte band geknoopt.

Verder worden voor en na de wedstrijden enkele traditionele rituele tekenen van respect gegeven aan elkaar.

Wedstrijden zijn bij voorkeur buiten in het mulle zand, begeleid door Bretonse muziek en evt. traditionele rurale rituelen. Maar ook binnen op matten in een sporthal kan.

Trainingen vinden tegenwoordig plaats in... een dojo met tatami en dikke valmatten.

Wedstrijdregels

Bij de wedstrijden is het de bedoeling om de tegenstander vol op zijn rug te gooien. Dat heet Lamm, 6 punten, en net als bij judo is de wedstrijd dan over. Komt iemand niet volledig plat op zijn rug, is dat Kostin, 4 punten - punten die aan het eind opgeteld worden. Een val die niet echt op de rug is, maar wel een technische score, is Kein. Wij herkennen meteen onze ippon, wazari en yuko...
Begaat iemand een overtreding? Gouren kent net als het judo een straffensysteem! Eerste waarschuwing (Diwall) wordt niet opgeteld. Daarna is een overtreding een Fazi (shido bij ons) en daarvan mag je er drie hebben om een Divrud op te lopen, wat wij hansokumake noemen: diskwalificatie. Twee fazi is een poent, wat op het scorebord een kostin wordt.
Grondwerk kent men niet echt, wat voor worstelsporten vrij uitzonderlijk is. Alles is staand werpen. En daarna meteen weer opstaan.

Ook de wedstrijdduur is vergelijkbaar met judo. Kleinsten : 3 minuten ; zeg maar -12: 4 minuten ; -15 : 5 minuten ; -18 : 6 minuten ; volwassenen : 7 minuten. Met verlenging mogelijk van een halve wedstrijdduur. Op de mat/in het zand: een scheidsrechter, twee aan de kant en een scoretafel.

Net judo

Wat ik zie op video's is echt net (wedstrijd-)judo. Alleen heeft men vaak minder mooie controle over het hemd en gaat men dus een andere pakking doen, dichter op elkaars lichaam. Maar wat dan volgt, is balansverstoring en een worp. Er is geen gedoe met afstand houden af pakking willen verbreken, ik vermoed dat zoiets niet mag. Het is dus intensief werken met balans, terwijl de twee beoefenaars elkaar dicht vast hebben. Het betekent natuurlijk wél dat er meer kracht gebruikt wordt, al zie ik op video's dat ook bij Gouren de beweging van de heupen zeker zo belangrijk is als het werken met de armen. Maar ja, is wedstrijdjudo niet hetzelfde geworden? Héél veel kracht?

Wat judo zo uniek maakt is het systeem van opvoeding. De technieken zijn daarvan een uitdrukking. Maar ik ben er zeker van dat Jigoro Kano - als hij op bezoek was geweest in Bretagne -  zich positief zou hebben uitgelaten over Gouren. Want los van het opvoedingselement, heeft ook deze art martial een enorm respect voor elkaar, tradities, eigen taalgebruik (Bretons), en is het geworteld in een hele cultuur. Daarmee overstijgt het een puur sportieve vechtcultuur, en komt het in veel opzichten dichtbij de traditionele Japanse gevechtssystemen.

En verder... Japanners zijn trots op hun tradities, maar Fransen, ehh... pardon, Les Bretons, zijn dat ook. Wat je door één schilderij al niet kunt ontdekken hè... ;)










Geen opmerkingen:

Een reactie posten