woensdag 7 oktober 2015

Combinatie of overname op zijn Japans

Vorige week tijdens de les, gaf de judoleraar mij 'de beurt.' We waren bezig met overnames en combinaties en toen keek zij mijn kant op en zei: "En hoe dat op zijn Japans heet, daarvoor moet je bij Erik zijn."

Ik gaf als antwoord: "Dat hangt af van de richting waarin de combinatie plaatsvindt" maar dat werd duidelijk al te ingewikkeld. Ja, dat is ook ingewikkeld. 

-----------------------------

Combinaties: Renzoku waza (連続技)en renraku waza (連絡技) 

Ik schreef daarover op 4 januari 2012, en dat blogje wordt nog steeds veel gelezen (>450 pageviews totaal, zo leren me de statistieken van Blogger.)
Lees het vooral nog eens helemaal na... 

De essentie is dit:

In het Japans zijn renzoku / 連続 en renraku / 連絡, woorden die bestaan uit twee delen/kanji.
Ren / 連 betekent: een verbinding.

Nu komt het op de twee volgende kanji aan:
Zoku / 続 is: "opeenvolgend".
Raku / 絡 is: "aansluitend".

Het Japans is niet zo gemakkelijk te begrijpen in deze. Een opeenvolgende verbinding klinkt voor ons bijna hetzelfde als een aansluitende verbinding. Wat is het verschil? Wie weet het? 

Renraku-waza zijn combinaties in een verschillende richting. Bijvoorbeeld: Ippon-seoi-nage (voorwaarts) naar Ko-uchi-gari (achterwaarts), waarbij uke de eerste worp vermijdt en ruimte maakt tussen zijn benen. Of: Ko-uchi-gari (achterwaarts) naar Morote-seoi-nage (voorwaarts). Als uke de Ko-uchi-gari vermijdt en meegeeft, maakt tori de link naar Morote-seoi-nage.

Renzoku-waza zijn combinaties met behoud van dezelfde richting. Ko-uchi-gari naar O-soto-gari bijvoorbeeld, beide achterwaartse technieken qua beweging voor uke. O-uchi-gari naar Ko-uchi-gari is helemaal duidelijk.

Het geheim zit hem uiteindelijk in de kuzushi. En dus de controle door tori.

Bij renzoku-waza is de continuïteit gelegen in de doorgaande beweging van tori waarbij hij controle houdt in ‘dezelfde’ kuzushi van uke. Uke’s balans wordt ononderbroken verstoord en daarbij heeft tori een fractie méér controle.

Bij renraku-waza is die continuïteit er niet. Tori houdt eventueel controle over uke, maar uke 'herstelt' tussentijds zijn balans, omdat hij blokkeert, of omdat hij teruggetrokken wordt in het oorspronkelijke balans-moment en dan de andere kant op opnieuw uit balans raakt. Dat stukje heen-en-weer bewegen van uke betekent altijd dat uke even terug ‘rechtop’ komt, wat bij renzoku-waza niet het geval is. 

------------------------------------------

Overnames: Kaeshi waza (返技)

Gelukkig hoeven we bij overnames niet te veel na te denken over het woord, er is er maar één: Kaeshi (of Gaeshi) 返. Dat betekent in het Japans zoveel als 'teruggeven, terugbetalen, beantwoorden, omkeren'. Tori zet uke - die hem aanvalt - betaald en gooit hem. Omdat uke een serieuze inzet deed, en zelf zijn balans verliest, valt hij zelf en heeft tori een overname gemaakt. 

Van de overnames zijn er zeer veel en er is zelfs een (non-Kodokan) kata van gemaakt, in Engeland wel gepraktiseerd: Kaeshi no Kata (返の形).  Wij kennen het begrip ook vanuit bepaalde technieken die een 'counter' in zich dragen zoals Hikikomi Gaeshi (引込返), Sumi Gaeshi (隅返), Tawara Gaeshi (俵返), Kibisu gaeshi (踵返). Dat de 'k' verandert in een 'g' is puur een klank-kwestie die in veel talen voorkomt, als er een klinker aan voorafgaat. Nou ja, klinker... wij zetten die in Romaji, maar de Japanner slikt hem in en dan is een 'k' midden in een obstakel om over te struikelen.

Eerder hadden we ook een blog over kaeri-waza. Ja, ook dat woord is in de kern hetzelfde. 返る(werkwoord) is kaeru in het Japans en dat betekent zoveel als 'terugkeren, omkeren' (return).

2 opmerkingen:

  1. Het gonosen wordt in Nederland veel beoefend?

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ja dat wordt steeds meer beoefend. Een prima stuk daarover kun je hier lezen: http://www.spfransen.nl/mitsu-no-sen-drie-vormen-van-initiatief/

    BeantwoordenVerwijderen