zondag 11 oktober 2015

Geduld, ofwel hoe je een meerval vangt met een kalebas

In de vijftiende eeuw was er een beroemde koan (raadsel) in de Zen-traditie: "hoe vang je een meerval met een (uitgeholde) kalebas?" De schilder Josetsu maakte er in 1413 een beroemd schilderij van: Hyonenzu (瓢鮎図) waarvan hieronder een plaatje.


Nu is het raadsel niet gemakkelijk op te lossen. Want een uitgeholde kalebas is voor veel dingen te gebruiken, maar als 'visnet' niet geschikt. Je vangt de meerval niet door te proberen de vis er in te laten zwemmen als je er een schep-of sleepnet van maakt. Dan zwemt de vis overal heen maar niet in de kalebas. Hem als hamer gebruiken om de vis K.O. te meppen is het ook niet. De zen-meesters zeggen dan: je kunt alleen geduldig wachten op de vis. Je moet de kalebas gewoon neerleggen op de bodem en wachten tot de vis zo nieuwsgierig wordt dat hij er in zwemt en met zijn kop klem komt te zitten in het holle uiteinde van de kalebas. Het leerpunt is: geduld én: weinig inspanning, uiteindelijk wel resultaat. Niet om 's avonds meteen de vis te kunnen roosteren. Maar als je het anders doet, vang je hem nooit.

Judo en de kalebas 

Het beeld kan worden toegepast op judo en alle budo-wegen. Het is een weg, dus iets waar je lang en geduldig aan moet werken. Veel judoka trainen zich suf en proberen de weg te 'vangen' als de visser die met zijn kalebas wilde pogingen doet die vis te pakken. Het is het beeld van de judoka die zichzelf overtraint en elke dag een kletsnat judopak oploopt. Heeft hij dan het judo te pakken? Kun je een rivier dwingen een andere weg te gaan dan de natuur? Kun je een bonsai-boom dwingen sneller te groeien en zijn vorm te krijgen? Kun je een fles wijn dwingen sneller op dronk te zijn? Je kunt je energie stoppen in onhaalbare projecten, terwijl het beste resultaat tijd nodig zal hebben. Met minder energie een beter resultaat (seiryoku zenyo) en geen nat pak.

Wat een judoka nodig heeft, is toewijding en inspanning, maar vooral ook geduld. De Japanners hebben talloze tradities waaruit ze die wijsheid kunnen putten. Soms kunnen ook wij er iets van leren. Daar hoef je geen Oosterse religie voor aan te nemen, maar wel je gezond verstand.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten