woensdag 14 oktober 2015

Je aanpassen aan de (judo)groep

Probleemkinderen

Het Eindhovens Dagblad schreef gisteren over een bijeenkomst in het keurige dorp Aarle-Rixtel, waar gesproken werd over 'hoe gaan we om met probleemjeugd in sportclubs'.

Een coördinator van de plaatselijke voetbalclub zegt:
"Kinderen die erg lastig zijn of zelfs onhandelbaar blijken, maar tegelijkertijd ook ouders die veeleisend zijn. Daardoor ontstaan situaties die een zware wissel op onze vrijwilligers trekken, met als gevolg dat het ook nog eens lastiger wordt om gemotiveerde vrijwilligers te krijgen."
Soms kunnen clubs het niet aan, en sturen jongeren weg, waardoor deze op straat belanden. Jongerenwerkers en professionals zien dat niet graag gebeuren. En dus praten en bijeenkomsten houden. Maar hoe men met een probleemkind moet omgaan, weet ook niemand, zeker als de ouders niet meewerken.
"Ze verwachten bijna dat je professional bent. Ze willen dat je hun kinderen iets leert, maar ook dat ze zich vermaken en dat je ze constant in de gaten houdt en ze op hun wenken bedient. Dat is nogal wat", zegt een sportvrijwilliger in Aarle-Rixtel.
Judogroepen

Het hebben van een fijne judogroep is om die reden ook niet meer vanzelfsprekend. Want ook op judo zijn er erg veel kinderen met 'rugzakjes' van allerlei onbestemde soort, een etiket wat bijna 'garandeert' dat ze niet normaal hoeven te doen en extra aandacht nodig hebben. De problemen van Aarle-Rixtel spelen overal. In onze sportschool mogen ouders om reden van hun 'bemoeizucht' zelfs niet kijken vanaf de matrand. Een sensei kan niet lesgeven, als er tien 'leraren' aan de zijlijn bezig zijn met hun eigen kind. Er zijn af en toe 'kijkdagen' maar als een ouder zich dan bemoeit met de les, kan hij vertrekken. Kijken is niet: mee-lesgeven of commentaar geven.

Maar het is een serieus punt. Wat te doen met 'probleemkinderen'? Als je er daar te veel van hebt, in een voetbalelftal of een judogroep, ondermijnt dat elk groepsproces, want te veel individualiteit betekent dat niemand zich aan een ander aanpast. Daarnaast zijn - zoals het artikel al aangeeft - ouders in plaats van opvoedend, vaak over-beschermend, zodat kinderen alles mogen en zelden gestructureerd correctie ontvangen. Dat is mogelijk eerder oorzaak dan gevolg van ADHD-achtige stoornissen, want juist voor zulke kinderen is structuur heel belangrijk, en als ze die niet aangereikt krijgen, of men dat niet meer 'durft', wordt de kwaal alleen maar erger.

Er kunnen bij sportclubs eigenlijk geen concessies gedaan worden aan sociaal gedrag. Een voetbalelftal scoort niet meer als er geen teamgeest is. Judo is principieel leren met- en van elkaar, en wie zich écht niet wil openen en/of alleen maar de clown uithangt, kan geen judo doen, zo simpel is het in feite. Een sensei kan geen les geven als hij alleen politie-agent speelt, en de groep gaat er aan onderdoor. Een ongecontroleerd kind kan ook een gevaar worden voor zijn partners.  In het spel op de mat komt snel naar boven wie sociaal gedrag vertoont of niet. Over het algemeen gaan ook onopgevoede kinderen - die zich via kleine speelse oefeningen vrij gaan voelen met elkaar - wél open en dan kan ook bij het werpen en vallen worden aangeleerd dat men verantwoordelijk is voor elkaars veiligheid. Een goede judoleraar weet dat wel te stimuleren en met veel liefde en zorg te proberen. Dan kunnen ook zwaar-autistische jongeren zich vrij gaan voelen en open gaan tot zover als ze kunnen. Geweldig als dat lukt.

Echter. Structureel en onveranderlijk aso-gedrag maakt onverantwoordelijk en dat is gevaarlijk - zeker bij beginnende judoka die nog niet zelf zo 'vrij' kunnen vallen. Ukemi met een harde worp is onverantwoord als de tori zijn uke niet vasthoudt. Gemeen haantjesgedrag is nog veel gevaarlijker, dat kan nooit. Streng optreden is zogenaamd not done, maar zou dat in judo en sportclubs niet toch zo moeten zijn? En als ouders verhaal komen halen, zou men ze de veiligheidsspiegel kunnen voorhouden. Ongelukken voorkomen. Het belang van de groep. Samen-werken. Heldere lijnen en orde houden, het kan niet anders.

Oplossingen?

Clubs moeten zich inzetten voor veilig judo. Probleemkinderen en over-assertieve ouders moeten - hoe moeilijk ook - zich aanpassen of uitkijken naar iets anders. Meedoen in een groep. Vrijwilligers en sportleraren zouden zich niet gek moeten laten maken door ouders en ze hun eigen opvoedtaak terug moeten geven. Het is niet het probleem van de sportclub, en die hoeft het ook niet op te lossen.
Voor de echte agressieve vechtertjes is er sowieso altijd nog kickboksen. Maar daar krijg je gewoon een dreun als je ongecontroleerd bezig bent. Een hardere leerschool dan judo, maar voor bepaalde typen waarschijnlijk een betere. Toevallig heb ik laatst een ex-judoka met ADHD en een behoorlijk agressie-probleem ontmoet, die nu dankzij kickboksen zijn rust lijkt te vinden en zienderogen opknapt. Als hij de discipline volhoudt tenminste. Het kan dus best, maar we moeten eerlijk genoeg zijn om te zien dat niet iedereen per se in een judo- of sportgroep past.

Het is vervelend, en iedereen wil altijd voorkomen dat mensen moeten vertrekken. Maar als ik zo lees wat men in Aarle-Rixtel constateert, vrees ik dat dit de komende jaren nog duidelijker zal gaan spelen. We hebben er geen oplossingen voor. Opvoedproblemen in gezinnen kán men met een judogroep (of voetbalclub) niet oplossen. We kunnen er aan bijdragen, meer niet. Maar als kinderen onverbeterlijk zijn, en zich gesteund door assertieve ouders blijven misdragen, is er helaas maar één oplossing...

Geen opmerkingen:

Een reactie posten