Ichi-go ichi-e of nunc aut numquam

Ichi-go ichi-e (一期一会, letterlijk: "één tijd, één ontmoeting", al wordt 会 ook als kai uitgesproken in de normale verbindingen) is een begrip dat meer een geestelijke (allegorische) betekenis heeft gekregen dankzij de beroemde meester op de thee-weg (sadô, 茶道 ), Sen no Rikyû (千利休, 1522 – 21 avril 1591) genaamd. Het wordt meestal vertaald met "alleen deze keer", of "nu of nooit" of "grijp die ene kans".

Ichi-go ichi-e heeft wortels in zen en het boeddhisme, en het staat nogal eens op de kalligrafieën die opgehangen worden in de ruimtes waar een thee-ceremonie wordt gehouden. Op de weg van de thee is de betekenis vooral dat de deelnemers beseffen dat elke ontmoeting op de sadô uniek is.
Hoewel ik eerder schreef dat de weg van de thee ook betekent dat men fouten soepel herstelt, wordt de term in de budô nogal eens gebruikt om aan te geven dat je moet opletten, waakzaam moet zijn en dat fouten onherstelbaar kunnen zijn - want dodelijk bij gewapende kunsten. Ippon in judo. Toch is juist ook de betekenis dat je steeds nieuwe unieke kansen moet zoeken en niet mag opgeven van belang. De weg van de thee leert in dat opzicht iets van 'altijd doorgaan'.

nunc aut numquam

In onze eigen dojo wordt het begrip niet op zijn Japans gebruikt (helaas) maar op zijn Latijns. Nunc aut numquam, zegt een judoka als hij een nieuwe band krijgt overhandigd. Woorden die van de commando's zijn geleend. De oude band wordt over de schouder gegooid - niet meer naar omkijken - en de nieuwe omgeknoopt. Tijdens dat wegwerpen zegt hij 'nunc aut numquam' ten teken dat hij vooruit gaat, nu de unieke kans om daar ja op te zeggen.

Het is bijna zomervakantie. Er zijn weer overal judo-examens, de komende week in onze dojo. Het is tijd om beslissingen te maken. Wil ik doorgaan, ook volgend leerjaar? Nieuwe band, unieke kans. Elke training vol nieuwe, unieke kansen en beslismomenten. Niet omkijken naar mislukkingen en fouten, maar er van leren en vooral nooit opgeven.