zondag 15 januari 2017

Uke 受け de ontvanger

Naar aanleiding van de ingewikkelde studie naar de rollen van uke en tori vorige week, vertaal ik graag een stuk van de eerder aangehaalde Dave Lowry die in zijn boekje "Sword And Brush," het kanji karakter "Uke" onder de loep neemt.
Als mensen spreken over 'stoer' dan gaat het onvermijdelijk al snel om jonge mannen en vrouwen op de 'weg' en de opvattingen gaan vrij heen en weer. Een zekere meester vertelt men dan, sloeg een tegenstander bewusteloos met de kortst mogelijke stoot. Een ander, zal een ander zeggen, trok met zijn blote handen een jonge boom uit de grond. Van een ander wordt verteld dat hij spruiten van groene bamboe met blote handen kon breken. Vergelijkende bewijzen van kracht worden in zulke gesprekken als teken van stoerheid gezien, vooral bij jongere bugeisha (een student van klassieke martial arts). De meer oudere vertegenwoordigers zullen er echter toe geneigd zijn om een andere manier van stoerheid zien. Als de ervaring toeneemt, komt ook de kennis dat stoerheid minder een kwestie is van uitdelen, maar echt meer de vaardigheid om te ontvangen.
Uke is een pictografisch kanji (Japans karakter), het ene geschreven om twee handen te schilderen - een naar beneden reikend, de ander naar boven uitstrekkend -  en tussen beide het karakter voor 'boot'. Deze overdracht van goederen van de ene persoon naar de andere, werd door de eeuwen heen het kanji om de handeling van het 'ontvangen' aan te geven. De bugeisha gebruiken het woord vaak. In de worstelende bugei, wordt de methode om veilig te vallen algemeen ukemi genoemd, het 'ontvangende lichaam'. In judo terminologie is degene die wordt geworpen uke, de 'ontvanger'. Bij de karate oefening is degene die wordt aangevallen de ukete, de 'ontvangende hand'.  In kendo is de verdediger de ukedachi, het 'ontvangende zwaard'.
In deze en andere uitdrukkingen in het bugei lexicon, wordt het belang van de term uke overduidelijk. Het wordt in judo kringen meestal verkeerd vertaald als degene die de techniek 'neemt' (takerUke wordt geworpen en wordt beschouwd als de verliezer (loser) in die manier van denken.
Door te snappen dat uke meer precies de 'ontvanger' betekent, opent zich een nieuwe visie voor de beoefenaar. Als je uke bent in de training betekent het niet dat je passief de techniek aanneemt. Het is integendeel een houding van ontvangen, de worp ontmoeten zogezegd. De mentaliteit van de uke is niet die van berusting of nog erger van halsstarrig verzet. De uke vloeit, absorbeert de kracht van de worp en als hij valt is zijn ukemi niet een teken van nederlaag. Zijn val is gecontroleerd. Hij ontvangt en veert weer op.
De term ukete in karate en ukedachi in kendo zijn onderworpen aan vergelijkbaar misleidende vertalingen. Hier worden ze vaak verkeerd gedacht als degene die de aanval 'blokkeert'. Dus niet. De ukekata, of 'ontvangende vormen' van kendo en karate vereisen het ontvangen van de inkomende kracht om die weg te geleiden en te gebruiken tegen de aanvaller.
In een trainingssituatie van gevorderde beoefenaars zullen er zeer oude bugeisha zijn, oudere mannen en vrouwen, en men ziet ze op een gelukkige manier vallen of klappen krijgen, elke keer weer, van kinderen die trainen. Tegen adolescenten, jong en vol van zichzelf, zullen de senioren net zo meegaand zijn, op een milde manier alle overvloedige energie van de jeugd aannemend, zonder verwondingen of schrammen. Totdat de slimsten onder de jongeren tot het besef komen dat er iets meer in deze activiteit zit dan op het eerste gezicht lijkt. Sommigen van hem zullen beginnen te vermoeden dat de stoerheid van deze oudere bugeisha iets is dat ze nog gaan ontdekken als ze voortgaan op de weg. Ze zullen beginnen te zien wat de echte stoerheid van het ontvangen is.
Dave Lowry, Sword and Brush, p. 80-82

Geen opmerkingen:

Een reactie posten