Het principe van jū in judo betekent natuurlijk-zijn, maar
ook open en flexibel. Wie zich vastlegt in zijn geest, kan niets meer leren.
Aangezien judo een levensweg is, mag dat nooit het geval zijn. judo is
levenslang leren en jezelf openstellen voor uitdagingen. Geen enkele techniek wordt
ooit saai, omdat je zelf en degene met wie je hem toepast elke dag anders is.
We kunnen nooit zeggen: dat ken ik al. Want we weten nooit genoeg, en hebben
nooit genoeg ervaring. Daarvoor gebruikt judo het woord tairyo 大渔 op een hele eigen manier. Letterlijk is dat:
de grote visvangst. Wie de uitdaging aangaat, vangt die ‘vis’.
Als we ons strategisch voorbereiden door waarneming, analyse
en logische toepassing, kan onze herinnering ons ook hinderen in plaats van
helpen. Het kan ons voorprogrammeren of een vooroordeel geven. We kunnen
bijvoorbeeld een bepaalde judoka al jarenlang kennen, waardoor we weten dat hij
gewoonlijk in situatie A techniek X toepast. Als we er dan zondermeer van
uitgaan dat het ook nu zo is, en hij past techniek Y toe, worden we tijdens
randori lelijk verrast en overrompeld.
Zo is het ook in het verkeer. Al rijden we de route van A
naar B elke dag op dezelfde tijd, dan nog mogen we niet indutten, maar altijd
scherp blijven en open naar veranderende situaties. Want vandaag kan er
toevallig een fietser oversteken waar die anders nooit oversteekt, en die mag
je niet over het hoofd zien.
En zo is het in het hele intermenselijk verkeer.
Vooroordelen ten opzichte van medemensen zijn het hardnekkigste sociale
obstakel in onze geest. Ze leiden niet alleen tot vormen van rassenhaat, maar
zelfs in gezinnen en familieverhoudingen, of situaties op werk of school, tot
onverklaarbare spanningen. Het generaliserende "hij/zij is zus of
zo", pint mensen vast en berooft je van de vrijheid die je nodig hebt om
in elke situatie opnieuw zuiver te kunnen observeren. Je ziet dingen die je
zelf ziet, met je eigen gekleurde bril. Wie echter slecht ziet, trekt ook bijna
altijd de verkeerde conclusies. Zo ontstaan de grootste tegenstellingen, die
met een open blik en dialoog gemakkelijk kunnen worden voorkomen.
Judo kan helpen om een ander open te benaderen en hem steeds
opnieuw te ontdekken - zonder vooroordelen. Mede om die reden wordt judo nogal
eens toegepast als gedragstherapie voor mensen die zich moeilijk kunnen openen,
of zelfs bij vormen van autisme. Het is een natuurlijke (jū) weg om los te
komen uit fixaties of onbewuste angsten. Het is een weg van de praktijk, die
gemakkelijker laat voelen wat openheid is, dan duizend fraaie woorden kunnen
bereiken.
U boekt geen vooruitgang door wat al is bereikt, maar door
te reiken naar wat nog te doen staat. Door wat u vandaag doet, kunt u morgen
slagen. Dat is de waarde van oefening.
Breedheid van geest betekent dat je open staat voor nieuwe
ideeën, maar ook dat je de mogelijkheid hebt om verschillende ideeën te ordenen
zonder ze te vermengen met elkaar. Bij het oefenen van judo is dat belangrijk,
omdat mensen (als ze niet meer open staan) vaak hun eigen kennis en opvattingen
gaan verabsoluteren. Als er dan nieuwe ideeën zijn die veel beter zijn,
aanvaarden ze die niet meer. Ze kunnen de waarde ook niet meer vaststellen, of
zien of ze goed of slecht zijn. (...) Of het nu je eigen idee is of dat
van iemand anders, een oude of nieuwe theorie; als je wilt vaststellen of het
goed of slecht is, moet je je eigen vooroordelen opgeven en je geest open
houden voor je een oordeel kunt vellen. Open blijven staan naar nieuwe dingen
is zo bezien het eerste element van breedheid van geest en noodzakelijk om
vooruit te gaan. (Jigoro Kano: Mind over Muscle p.117)
Een goede judoka plant nooit zijn acties in het gevecht
vooruit, maar zijn verstand is als een gepoetste spiegel die het hem mogelijk
maakt om alles precies te voorzien wat er kan gebeuren. Hij toont zijn vrijheid
in zijn bewegingen om met alle veranderingen klaar te komen. Deze geestelijke
toestand en lichamelijke beweging worden 'sei' of stilte genoemd, en 'do' of
beweging genoemd, soms worden ze 'jū' en 'go' of zachtheid en stoerheid, , 'in'
en 'yo' of negatief of positief enz. genoemd.
Kyuzo Mifune