Judo is in de kern heel eenvoudig en efficiënt. Technisch. Waarom kan dat niet worden toegepast in wedstrijdregels en de overgedetailleerde regeltjes van IJF en Judobonden?
Bruce Lee heeft eens gezegd:
"Het bijzondere aspect van gevechtkunsten is hun eenvoud. De gemakkelijke weg is ook de goede weg, en gevechtskunsten zijn helemaal niet speciaal; hoe dichter ze bij de echte weg van de gevechtskunsten blijft, hoe minder verspilling van energie er is."
Horen we hier Jigoro Kano weerklinken met zijn principe van sei-ryoku zen-yo? Eenvoud is ook een onderdeel van goed gebruik van energie. Hoe gecompliceerder we alles maken, hoe meer energie we er in moeten leggen. Hoe natuurlijker, hoe simpeler, hoe beter.
De Japanners kennen daar in hun filosofie een woord voor: Kanso 簡素.
- Kan 簡 is: eenvoudig, ongecompliceerd.
- So 素 is: puur, naakt, oorspronkelijk, wat dus de betekenis van 'kan' versterkt.
Als je kanso in een mooi Nederlands woord wilt vatten, zeg ik: oersimpel.
Technische simpelheid
Judo is oersimpel in de basis. Alles draait om balans, staand en op de grond. En dat is allemaal afhankelijk van hoe je je zwaartepunt beweegt of bewaakt. Degene die zijn techniek uitvoert gebruikt zijn handen en voeten, armen en benen om de ander zo te bewegen dat hij door de zwaartekracht wordt geworpen of wordt neergedrukt.
Bij de worpen zijn er daarom eigenlijk maar een paar werpprincipes, afhankelijk van de richting van balansverstoring en vallen, en het type 'kantelpunt' van uke. Op de grond zijn er bij de houdgrepen, armklemmen of verwurgingen eigenlijk maar een paar controleprincipes die in een heel aantal vormen worden gegoten.
Soms maken we judo tóch behoorlijk ingewikkeld. Als we de eenvoudige principes gaan toepassen in bijvoorbeeld kanteltechnieken op de grond, waarvoor een gigantisch aantal handelingen achter elkaar nodig is. Ook bij combinaties moeten we in de gaten houden dat we niet te 'gekunsteld' doen. Als bepaalde opeenvolgende technische stappen te veel 'tussenstappen' vereisen, is dat verspilling van energie. Vaak worden er combinaties of grondoefeningen bedacht die al halverwege hadden kunnen leiden tot een perfecte andere controle, ook als uke weerstand biedt. Of zijn de vervolgtechnieken afhankelijk van een type 'weerstand' of positie van uke die hij normaal zo nooit zou doen.
Het oerwoud van wedstrijdregels
Maar het meest ingewikkeld is het wedstrijdjudo. Wedstrijdjudo is volledig afhankelijk geworden van enerzijds een oerwoud aan wedstrijdregels waar zelfs scheidsrechters nauwelijks wijs uit kunnen worden. Bovendien worden de regels haast vaker van updates voorzien dan Windows. De regels voor de maten van judogi worden ook bijna elk jaar aangepast, wat kassa is voor fabrikanten en verkopers, maar uiteraard een gigantische verspilling is van middelen. En waarom? Wat dient het? Hetzelfde geldt voor de structuren van de judobonden, zoals de JBN. Professionalisering zal best nodig zijn, maar is het in de geest van kanso en het judo om alles in het beton van procedures en aanvullende regeltjes te gieten. Waar is de noble simplicity gebleven bij al de bobo's van IJF en bonden, hebben ze nog iets van de eenvoud van de Japanse gevechtskunsten bewaard?
Puur wit
Een andere betekenis van so 素 is: witte zijde, oorspronkelijke ruwe textuur. Het judogi is eigenlijk in al zijn witte naaktheid en gelijkheid een uitdrukking van wat judospirit zou moeten zijn: ongekunsteld, puur, eenvoudig, oersimpel. Zonder (rug)patches, verplichte labels, en andere rommel die er helemaal niet toe doet. Ik schreef daarover een maand geleden...
Degenen die zeggen dat judo eigenlijk niet meer als eenheid bestaat, hebben ergens wel gelijk. Er is nog wel een puur en eenvoudig judo. Maar dan moet je het wedstrijdjudo even vergeten, en alle gecompliceerde regels terzijde kunnen schuiven. Dan moet je je ook in je technieken niet verliezen in eindeloos gecombineer of gekunstel. De basisprincipes helder zien te krijgen/houden temidden van het oerwoud aan bijzaken. Kanso 簡素 zoeken.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten