vrijdag 9 januari 2015

"Je ne suis pas Charlie" ofwel de vraag naar respect en vrijheid.

Na de vreselijke aanslag in Parijs staan velen op om hun solidariteit te betuigen met de slachtoffers, met zwarte plakkaten "Je suis Charlie". Uiteraard veroordelen alle weldenkende mensen het brute geweld, en moet deze vorm van fundamentalistisch extremisme worden uitgebannen. Heldere zaak, dat vind ik ook. Daarom ben ik gisterenavond ook naar een gemeentelijke demonstratie geweest, zij aan zij met de burgemeester. In de hoop dat we kunnen bijdragen aan een cultuur van vrede en respect, zonder geweld.

Wat is vrijheid?

"alle religies de pot op"
Maarrrr.... Als judoka en als mens vraag ik me wel af, waar ik solidair mee ben. Met de 'vrijheid van meningsuiting'. Uiteraard. Met de vrijheid van elke mens. Uiteraard. Maar als ik kijk naar de stijl van Charlie Hebdo, dan denk ik: "maar hier kan ik ook niet achter staan". Als ik kijk naar bijgaande illustratie, zie ik zelfs weer een anti-Joodse uiting waarvan ik dacht dat we daar na 1945 overheen waren.  Mag 'satire' alles?

Wat is vrijheid? Is vrijheid een vrijbrief om te doen en te laten wat je wilt - zonder rekening te houden met de gevoelens van anderen? Is dat je eigen (morele/liberale) superioriteit onbegrensd laten gelden?
Wat is geweld? Is dat het schieten met automatische geweren, of kan geweld ook door een pen worden veroorzaakt, of door woorden? 

Wij hebben dojo's vol (soms jonge) mensen die kwetsbaar zijn, die in hun leven al heel veel 'geweld' hebben moeten verduren. Niet van geweren, maar van woorden en gebrek aan respect en liefde voor datgene wat hen ten diepste dierbaar is. Wie ze zijn, waar ze voor staan, waar ze in geloven. Wat zomaar, zonder reden, vertrapt wordt door anderen. Schelden doet wél pijn, woorden kunnen wél verwonden. Het pesten en treiteren via sociale media en smartphones werken alleen zo: met woorden. Harde woorden. Karikaturen, vooroordelen, 'humor'... Al die kwetsbare mensen zijn gewond omdat anderen meenden de vrijheid te hebben om hen van alles aan te doen...

Respect als levenshouding in alles

Judo is volgens mij een weg waarin niet alleen rei wordt gezegd aan het begin van de les, of moet blijken uit respect op de mat, maar met een houding in heel het leven. Een houding waarbij fundamenteel het gevoel en het leven van een ander op de eerste plaats komt. Waarbij technische en/of psychische superioriteit nooit wordt gebruikt om een ander de mat/grond in te boren, maar om de ander mee op te bouwen. Jita Kyoei: wij mensen komen sámen tot bloei. Daarom vinden kwetsbare mensen baat bij judo. Omdat ze daar een veilige omgeving mogen vinden waar ze kunnen zijn wie ze zijn. Met respect en eerbied voor de persoon. Dát is waar ik voor sta.

Iedereen mag persoonlijk vinden dat religie achterhaald is, of zinloos. Maar wie heeft het recht om dan in naam van de 'vrijheid' mensen die religieus zijn de grond in te trappen? Moslims, christenen of joden? Wie heeft het recht te beledigen wat hen dierbaar is? Hebben wij het recht om de Koran, de Bijbel of de Joodse Torah als wc-papier te bespotten? Moeten we lachen om grappen die ten koste gaan van anderen? Is belediging óóit 'humor'? Mag satire alles? Is dat een 'liberale' levensinstelling? Niet de mijne hoor!
Vrijheid is volgens mij fundamenteel begrensd door de persoon van de ander.  Beheerst zijn in wat we doen én zeggen. Dat geldt in de dojo, maar zoals judo bedoeld is: ook in het alledaagse leven. Wij vechten tegen elke vorm van geweld, tegen de kogels van fundamentalisten, maar ook tegen de belediging van mensen door woorden. Bij alles wat we doen, zou een judoka zich mogen afvragen: dien ik daarmee het nut van anderen en de samenleving, of doe ik die teniet? 

Dus...

Daarom keer ik mij af van elke vorm van geweld, in woord en geschrift, met wapens en aanvallen. Ik wil opkomen voor de vrijheid van meningsuiting, maar geloof ook sterk dat die vrijheid wordt beperkt door het respect voor de mening en het leven van een ander, welke die ook is. 
Onbeperkte vrijheid bestaat niet, dat ontaardt altijd in geweld tegen anderen. 
Wij moeten ons beheersen in woord en daad. Dat móeten we, dat is een kostbare plicht voor de samenleving. Alleen vanuit dat besef van vrijheid kunnen we samen tot bloei komen in de geest van ons judo. De geest van Charlie Hebdo is dan ook niet de mijne, het scherpe tekenpotlood heeft zeker mensen verwond. Niet terecht om dan te gaan schieten natuurlijk. Wel terecht dat mensen zich er door beledigd voelen en daar pijn van voelen. Mag dat bij het drama van nu ook nog gezegd worden?

Derhalve: je ne suis pas Charlie. Ik ben te liberaal om het leuk te vinden, de vrijheid van alle mensen is mij te lief...

De uitvinding van humor? Onschuldig lachen of "olie op het vuur gooien"?

3 opmerkingen:

  1. Geloof en Religie hebben geen plaats in de dojo, of op de mat. Los daarvan:

    Je mag vinden wat je wilt in dit land, maar er is er maar één die uitmaakt wat in het kader van vrijheid van meningsuiting in dit land wél en niet kan, en dat is de Rechter.
    De weg naar de Rechter staat hier iedereen open. Dus als je denkt dat je beledigd bent door de humor van een ander, dan staat je hier de weg open naar de Rechter die dan wel zal beoordelen of dit ook werkelijk zo is, of dat je wellicht iets te gauw "aangebrand" bent. Want zó is het natuurlijk wél: iedere malloot kan zich wel "beledigd" voelen door wat iemand anders zegt of doet, en dan is de vrijheid die we met elkaar verdedigen ook niets meer waard.
    Dat is nou nét, waarom wij onze Democratie koppelen aan een Rechtsstaat. Die rechtstaat bewaakt hier onze democratie, bewaakt ook de rechten van anderen.

    In dit land mag iedereen van alles zeggen en roepen, zolang niet opruiend en of beledigend, en de Rechter toetst dat.

    Geloofsgroepen toetsen dat NIET. Of men nu Christelijk, Islamitisch, Boedhistisch of wat ook is. Een geloofsgroep als belanghebbende, of gedupeerde, mag een beroep doen op de Rechter en dient uiteindelijk het Vonnis van de Rechterlijke Macht in ultieme instantie te respecteren.

    De grens tussen wat nog betamelijk is, en wat als beledigend wordt ervaren is rekbaar. Sommigen hebben daarin ruimere opvattingen dan anderen. Daarom is het goed dat het uiteindelijke oordeel daarover toekomt aan een daartoe aangewezen instantie.

    De vrijheid die geloofsgroepen voor zich opeisen lijkt soms wat al te gemakkelijk als éénrichtingsweg gezien te worden. Dat merk je bevoorbeeld als ik weer voor de honderdste keer mensen aan de deur krijg die mij met alle geweld wensen te bekeren tot hun persoonlijke geloofsovertuiging, daarbij volstrekt geen respect tonend voor mijn eigen persoonlijke overtuiging: ik moet immers "gered" worden.

    Het gedrag van de één roept vaak een reactie van de ander uit. Je kunt boos worden over die reactie (een strip van Charlie Hebdo?) maar je kunt ook eens nadenken over het gedrag dat deze reacties oproept (1.000 zweepslagen voor een blogger?).

    Al sinds mensenheugenis is Religie (als gevaarlijke mix van Geloof en Mensen) de oorzaak van veel bloedvergieten.
    Dat is iets, waar Gelovigen eens over na zouden moeten denken. Ook zij die wellicht een zeer gematigde positie in een Geloof innemen.

    Mensen hebben al sinds het jaar Nul moeite met elkaar om te gaan. Dat is altijd al zo geweest, en dat zal altijd wel zo blijven. Ongeacht het aanhangen van één of meerdere Goden van welke geloofsgroep ook. Mensen hebben simpelweg teveel mankementen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Het gaat hier niet om religie, het gaat mij om respect en de grenzen aan vrijheid. Die worden niet alleen door de rechter getoetst, maar door een eigen gevoel van hoe je met een ander om gaat. Ik schrijf als judoka. Ik schrijf vanuit de principes van het judo. Dat mensen die principes met voeten treden, is bekend.

      Een judoka, 'blog dat spiegelt', heeft geen ruime opvattingen over hoe je een ander bejegent. Dat is zo op de mat, dat is zo in het leven. Andere mensen beledigen en kwetsen, mag dan door de rechter eventueel worden toegestaan tot op zeker hoogte; een judoka doet dat niet. Omwille van wie die ander is.

      Graag mijn blog nog eens goed lezen graag, want de essentie vind ik niet terug in bovenstaande reactie.

      Verwijderen
  2. Je zegt "het gaat hier niet om religie" maar je stelt in je blog wel vele vragen rond diezelfde religie. Ik ga daar slechts op in. Zeg nou niet, dat het niet om Religie gaat, als je vragen stelt zoals: "Hebben wij het recht om de Koran, de Bijbel of de Joodse Torah als wc-papier te bespotten?". Hoe direct moet je zijn??

    Het antwoord kan je niet welgevallig zijn, maar stel dan niet dat de essentie van jouw verhaal niet terug te vinden is. Ik geef een direct antwoord op de vragen die je stelt.

    "Andere mensen beledigen en kwetsen, mag dan door de rechter eventueel worden toegestaan tot op zeker hoogte"

    Dáár zit de kneep die ik probeerde bloot te leggen in mijn reactie: de rechter staat dat niet toe. Dat is een misvatting!

    De rechter staat niet een "bepaalde mate van belediging" toe. En dat is toch ECHT wat jij hier boven schrijft. De rechter zal beoordelen of iets een belediging IS of NIET IS. Aan de hand van het hem ter beschikking staande toetsingsarsenaal aan de Wet. En de Wet is wat hier in dit land geld. Niet wat "een judoka" vindt op de mat. Of wat "een Christen" ervan vindt. Of "een Islamiet". Ook een judoka heeft zich aan de Wet te houden.

    En met de Sharia in het achterhoofd, is dit wel degelijk een onderscheid van belang. De door mij genoemde 1000 zweepslagen van deze week in Saoedi-Arabië zijn een heel actueel voorbeeld van hoe dit soms in de praktijk word uitgelegd/toegepast, en dat past niet in onze democratische rechtsstaat.

    Je schrijft: "een judoka doet dat niet". Dat is "wishful thinking", en ik DENK dan ook, dat je bedoelt "een judoka zou dat niet moeten doen" hetgeen echter iets geheel anders is!
    Judoka zijn wel degelijk in staat anderen te kwetsen en te beledigen, en dat gebeurt op dagelijkse schaal. Dat schrijf jij ook: "een judoka heeft geen ruime opvattingen over hoe je een ander bejegent". Dat is zo. Helaas. Maar niet alleen bij "Piet de Judoka" op de mat in de straat, maar ook bij Kodokan bijvoorbeeld.

    Kijk maar eens naar de "behandeling" van bijvoorbeeld de zeer befaamde Japanse Sensei Okano die al jaren een hogere graad onthouden wordt als een soort van "strafkamp" omdat hij een andere weg volgde dan die Kodokan voorschreef. Als dat in de Japanse cultuur geen belediging is....

    Het punt is, dat een judoka dat wellicht niet zou MOETEN doen, maar dit toch doet omdat hij een MENS is. En mensen zijn per definitie imperfecte wezens. Gelovig of niet. Christen of Islamiet.
    Per definitie imperfect.

    Wij kunnen slechts STREVEN. En daarin falen wij vaak.

    Je kunt wel stellen dat het jou niet gaat om Religie, maar je haalt wel het voorbeeld van Charlie Hebdo aan, en het is toch volstrekt duidelijk dat Religie bij die daders de hoofdrol speelde gezien o.a. de uitroepen die men deed bij het plegen van deze daden. Je kunt daar je hoofd niet voor in het zand steken.

    Respect en Grenzen aan de vrijheid worden door de eeuwen heen met name door geloofsgroepen overschreden en wel met liefde uit naam van de onderscheiden aanbeden God/Goden.
    Dat speelt een rol. Want ook judoka hebben een bewustzijn en hangen mogelijk een Geloofsovertuiging of Religie aan.

    En het kan heel goed zijn, dat zo'n judoka dan een aanhanger van de Sharia is. En wat dan? Waar is dan de norm die voor een judoka zou moeten gelden?

    Niet voor niets wilde Kano geloof strikt gescheiden zien van Judo. Misschien zijn de twee wel niet compatibel, juist om de redenen die jij aanhaalt. Respect en Grenzen aan Vrijheid zijn zaken die juist door veel "Geloofsgroepen" geminacht worden en werden door de eeuwen heen.

    In judo moeten wij ons verre houden van Geloof. We moeten ons met judo bezighouden. Als we dat niet willen, moeten we niet op de mat gaan staan. Geloof dient in de Kleedkamer achter te blijven. Neem het weer mee als je naar huis gaat.
    En dat is, hoe ik het zie.

    BeantwoordenVerwijderen