woensdag 19 november 2014

Debana bij kanteltechniekjes

Vorige week deden we gewoon nog eens een keertje 'kanteltechnieken'. Niks bijzonders in een gemengde judogroep met G-judoka en witte banden tussen de volwassenen waarbij ook danhouders zitten. Maar zo was het voor de wat gevorderde judoka dus een kwestie van verfijning.

De situatie: uke zit op handen en knieën. Tori wil kantelen van opzij met de overbekende techniek waarbij hij met de linkerhand de rechterhand/arm van uke probeert weg te maaien, terwijl hij met rechts onder uke's linkeroksel doorgaat en de hand tegen diens achterhoofd drukt. Tot zover helder.

Nu was de les: balansverstoring en debana in die situatie. Want uke zit als een stevig 'beest' met vier pootjes strak op de mat en in de randori-praktijk wordt zo'n kanteltechniek al snel een potje duwen en trekken aan een blok beton. Hoe krijg je die ineengedoken uke dan om? Met een bulldozer-effect op pure kracht? Nog los van het feit dat zoiets geen judo is (pure kracht) weet iedereen dat een bulldozer alleen aan de bovenkant van iets duwt als de onderkant niet stevig vast staat, bijvoorbeeld bij het slopen van een huis. Als een bulldozer echter een hoop stenen wil verplaatsen (en daar lijkt bokje uke meer op) dan moet hij er ónder zien te scheppen om alles tegelijk om te kiepen. Het omduwen/trekken van boven doen we in tachi-waza, maar in newaza is dat niet de manier.  Dus hoe moet tori uke kantelen?

steunpunt weghalen?
Om reden van effectiviteit is puur duwen dus niet de manier. Tori moet minstens één steunpunt van uke onderuit halen, in het geval van deze techniek: uke's rechterarm. Maar hoe doen we dat zonder een potje armworstelen op de grond?

We leerden dat tori wel even bulldozer aan de bovenkant moet zijn, en dus even moet duwen. Daarmee verstoort hij de balans van uke enigszins en wat doet die dan normaal? Juist, zijn rechterhand - de hand waaraan tori wilde trekken - verplaatsen om zijn balans te herstellen. Dát is het debana-moment waarop tori kan trekken. De 'lijm' tussen uke's hand/arm en de mat is dan namelijk nét éventjes weg. Als hij zijn hand kan herplaatsen is tori al te laat. Dan wordt het trekken aan de arm weer pure kracht, wat meestal niet lukt. 

De verfijning is, dat tori leert zijn bewegingen nauwgezet te doen, om uke te provoceren tot een beweging met de arm die onderuit moet worden gehaald. Als deze dat doet, gebeurt dezelfde debana als bij de-ashi-barai waar het moment van vegen exact dán gebeurt als de voet van uke éven niet vast op de mat staat. En waar tori de voetbeweging uitlokt door een duw- of trekbeweging. 

Zo bezien is maar weer eens aangetoond dat newaza écht judo is. Want ook hier gaat het om balans, balansverstoring, debana, en dán de juiste techniek om met zo min mogelijk kracht het effect te bereiken. Een simpele basistechniek op de grond dus, maar voor wie er dieper op ingaat een mooie les in mooi judo. 

Met dank aan degene die in onze groep nét dat beetje extra in de les stopt om zo´n les extra boeiend te maken. ;)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten