Discipline is geen straf

Als een kind door ouders of opvoeder of judoleraar flink wordt aangepakt, en discipline wordt bijgebracht, lijkt de opvoeder wel eens tegenover het kind te komen staan. "Waarom ben je zo hard tegen mij?" Veel opvoeders schrikken dan terug. 'Oei, ik wil mijn kind niet pushen, niet kwetsen, niet tekort doen, geen verdriet doen.'

James Dobson, een christelijke schrijver uit Amerika, zegt daarover "the parent must convince himself that discipline is not something he does to the child, it is something he does for the child." Het is lastig te vertalen, maar het is zoveel als dat de ouder zichzelf voor ogen moet houden dat discipline niet iets is om het kind tegen te werken, maar om hem vooruit te helpen. Vroeger zei mijn eigen vader nogal eens: "het is voor je eigen bestwil". Die uitdrukking is wat in onbruik geraakt, maar het klopt soms nog steeds.

De wil van het kind

Het is de gemakkelijke weg om toe te geven aan wat een kind wil. Er zijn heel wat voorbeelden van ouders die geen nee kunnen zeggen tegen hun kinderen. Zeker niet als de kinderen precies weten wanneer ze moeten gaan schreeuwen of huilen als ze hun zin niet krijgen. Er zijn nogal wat ouders die hun kinderen om die reden niet in de hand kunnen houden. In winkels, restaurants, openbare gelegenheden... ze durven de kinderen bijna niet mee te nemen omdat het altijd krijsen wordt tot ze hun 'ijsje' hebben afgedwongen. Uit medelijden, zwakheid van de opvoeder, kan het kind alvast voor kleine tiran leren. Zogenaamd een vrij wezen, maar al snel de slaaf van zijn eigen ikje.

Verantwoordelijkheid durven nemen

De moeilijke weg is, om door de tranen/eisen/terreur van het kind heen te breken en keihard tegen jezelf te zeggen: "STOP. Het kind voedt niet zichzelf op, ik neem mijn verantwoordelijkheid, en neem de touwtjes weer in eigen hand." Niet rücksichtslos, alsof we kinderen militair moeten drillen, of weer lijf- of vrijheidsstraffen geven. Maar wel hele duidelijke grenzen trekken en helder zijn hoeveel tolerantie er zit in overschrijdingen. Bijna geen. Consequent en geordend. Ik ben er zeker van dit het ook het beste medicijn is tegen allerlei 'problemen' die in de vele 'rugzakjes' van kinderen zitten. Ongeordende en chaotische kinderen hebben wellicht geen ADHD maar gewoon geen gevoel voor grenzen en ritme. Kinderen met flink overgewicht worden niet dik van de lucht, maar wel van ouders die geen nee zeggen tegen suiker en ongezonde lekkernijen, of die geen nee kunnen zeggen tegen bankhangen in plaats van sport en bewegen. Kinderen met een grote mond hebben niet voldoende gehoord dat ze de snavel dicht moeten houden als de opvoeders dat nodig vinden. Kinderen die huilie doen als ze eens straf krijgen, hebben te weinig gehoord wat de zin is van sancties, namelijk: het gevolg van eigen (wan)gedrag en niet de fout van de opvoeder. Je kunt een kind pas de eigen verantwoordelijkheid géven als ze laten zien dat ze die kunnen némen.

En dan zijn we dus bij het uitgangspunt. Een kind moet vroeg leren eigen verantwoordelijkheid te nemen en dat kan alleen als het leert (door schade en schande) wat grenzen zijn. Een kind kan dat niet zelf op Google leren, maar heeft daar opvoeders voor nodig die door voorbeeld en woord laten zien wat de waarde is van orde en discipline. Want dat zijn de enige manieren om iets te leren: consequent, vasthoudend en strak de paden uitzetten én die ook gaan. Met net als een hond die je africht (sorry voor de vergelijking) een verstandig, geweldloos systeem om de gedragsgrenzen te trainen, anders wordt het beest vals. 

Ouders en opvoeders (en judoleraren) moeten misschien weg uit de softe opvoedingsidealen, waarbij het kind een eigen ontdekkingstocht gaat en de opvoeders alleen het traject mogen 'begeleiden'. Ook al heeft geen enkele opvoeder de volledige wijsheid in pacht: het kind leert het avontuur wat de opvoeder in petto heeft, ofwel: het judo-curriculum wat de sensei volgt. En dat moet en kán niet alleen maar leuk zijn. En de opvoeder moet en kán zich niet verwijten dat hij het kind iets wil leren. Hij doet dat niet omdat hij tégen het kind is, maar vóór het kind. 

Judolessen

Op judo toegepast. Judo is één groot opvoedingssysteem. De judoka/het kind leert door de trainingen op de mat om niet te mauwen maar wel zichzelf aan te pakken. Het leert gehoorzamen aan de sensei die als hij het goed doet, niet met zich laat sollen. Het leert om dieper te gaan dan hij zelfs soms zou willen. Om de eigen kleine wil te breken omwille van de ander en de groep. Om door pijn heen te knokken. Jong geleerd is oud gedaan.
Zoals Kano overal luid en duidelijk zegt: het lichamelijke niveau is één, maar het doel van judo is training van de geest en zo nuttig te worden voor de samenleving. Zonder discipline kan men dat hogere doel wel schudden, dan oogst men alleen nietsnutten. En daar kun je achteraf dan alleen spijt van hebben.

Iedereen moet kiezen tussen een van de twee pijnen:
de pijn van discipline of de pijn van spijt.