Verwarrende titel hè?
Tsja, Japans is een ingewikkelde taal voor westerlingen, zeker als we de oorspronkelijke woorden fonetisch willen uitschrijven in westers schrift, Romaji genoemd. Nog los van de regionale verschillen in betekenis die in alle landen bestaan en dus ook in Japan.
Zo heb ik twee jaar geleden een blog geschreven over kōgi 講義, wat 'voordracht, lezing' betekent.
Maar in Westers schrift ogenschijnlijk hetzelfde geschreven is kogi 古儀, wat een 'oude ceremonie' of 'oude gebruiken' betekent. Maar let dan op het streepje op de 'o'... Daarom moeten we die er vaak opzetten, om verwarring te voorkomen.
De afzonderlijke kanji van dat tweede kogi hebben we ook al eerder gezien, want de trouwe lezers van dit blog kennen al 稽古 (keiko) en het 'kata van de antieke vormen': Koshiki-no-Kata (古式の形), en het tweede kanji kennen we ook van 礼儀 (reigi) en andere verbindingen met etiquette en gebruiken.
Vandaag hebben we een tweede woord: 考古 kōko. Om het maar even totaal verwarrend te maken. Ik neem dat vandaag ik relatie tot 稽古 (keiko).
Nu hebben we dus drie kanji die allemaal gelijk worden gespeld: KO. Al klinkt het middelste anders in de uitspraak (korte 'o', zonder streepje erboven).
- 講 kō dat lezing, voordracht betekent, bekend van kōgi 講義 en Kōdōkan 講道館.
- 古 ko altijd in verband met het verleden, de 'aloude' traditie.
- 考 kō dat 'denken, reflecteren' betekent.
Hou het maar eens uit elkaar.
En alle drie hebben ze een eigen betekenis voor het judo...
考古 kōko betekent: 'het denken over de dingen van vroeger', verwant met 考古学 kōkogaku, wat archeologie is.
Judo is net als de andere Japanse traditionele gevechtskunsten of - wegen een systeem waarin het denken over wat ons is overgeleverd een belangrijke plaats zou moeten innemen. De lessen (kogi) in het Kodokan judo zouden niet alleen praktisch mogen zijn, maar ook iets 'beschouwends' (kōko) moeten hebben. Dat dit element in het moderne judo volledig lijkt te zijn verdwenen, is triest genoeg, en ook niet erg slim. Ken je geschiedenis, en leer van het verleden. De lessen van het verleden voorkomen dat je steeds opnieuw dezelfde fouten maakt, en geven wortels aan wat je vandaag doet. Verstandige mensen lezen af en toe een geschiedenisboek of kijken een historische film. Je wordt niet wijzer als je in het verleden denkt te moeten leven, maar wel als je vaker denkt aan het verleden omwille van het heden. Daarom is kōko 考古 voor een judoka best belangrijk.
Maar we kennen in onze budo-terminologie ook het woord keiko 稽古. Daarover schreef ik al eerder ook een blog. Ik citeerde daar: "keiko is "het overwegen van wat tevoren gedaan was” en van daaruit
‘oefening’, wat niets meer is dan "doorgaan met de dingen te beschouwen
zoals je al deed".
Het gegoochel met deze Japanse kanji laat meer zien dan taalkundige raadseltjes. Het laat ons westerlingen zien dat het oppervlakkig omgaan met judo geen recht doet aan de eigenlijke betekenis. Dat wij waarschijnlijk geen snars begrijpen van de samenhang in het hoofd van een Japanner als hij denkt over Kodokan judo. Hij ziet alleen al in zijn moedertaal verbanden die wij niet zien. Waardoor wij nogal eens de essentie over het hoofd zien en dan - zoals de Amerikanen na de oorlog ook wilden in hun imperialisme - van het judo een soort 'jacket wrestling' maken, een spel, een sport.
Het schrijven over kōko 考古 en keiko 稽古 laat echter zien dat in de Japanse karakters een gigantisch historisch besef verscholen zit, en dat men dat ook bewust wil meenemen in het leerproces.
Wat is dan het verschil tussen kōko 考古 en keiko 稽古? Moeilijk aan te geven misschien. Ik zou zeggen dat kōko 考古 meer het meditatieve overdenken is, zonder een pedagogische systematiek, met het oog op het verleden. In Zen kennen ze daarom dit kōko ook als een onderdeel van de natuurlijke levenswijze. Dan is keiko 稽古 meer het systematische, oefenen, trainen, met het oog op de toekomst. Met als onderwerp wel dezelfde 'aloude' dingen.
Alles bedoeld om van het 'aloude' te leren. Een Japanner als Jigoro Kano zal in iedere vezel van zijn persoon hebben gevoeld dat de tradities van het land niet alleen gerespecteerd moeten worden als verplichting, maar vooral omdat het deel uitmaakt van het wezen van alles wat je bedenkt en oefent. Dat zit in zijn taal (en dus cultuur) verweven En dát heeft hij heel diep in zijn judo verweven. Impliciet.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten