woensdag 18 november 2015

Zelfbeheersing - basis-judo-houding nu actueler dan ooit

Even wat actualiteit ter inleiding

De zogenaamde 'Islamitische Staat' (IS) - een verzamelnaam voor een horde doorgeslagen fundamentalisten - heeft de afgelopen weken allerlei tegenstanders van haar ideologie hevig geprovoceerd door aanslagen met honderden doden. Wij denken uiteraard allemaal aan vrijdag de dertiende, toen in Parijs op meerdere plaatsen zelfmoordaanslagen dood en verderf zaaiden. We zouden bijna 'vergeten' dat een weekje eerder de IS-killers een Russische Airbus opbliezen boven de Sinaï-woestijn - met meer dodelijke slachtoffers dan in Parijs. En niet te vergeten de dagelijkse moordpartijen op alle andersdenkenden (merendeels mede-moslims) in Syrië en Irak, die al een paar jaar dagelijks honderden onschuldige slachtoffers eisen. Maar nu lijkt de terreur akelig dichtbij te komen.

Wat doet dit met de mensen in Europa? Het maakt bang, onbewust of bewust. Latente angsten voor 'moslims' worden gevoed en we moeten er maar niet over fantaseren wie er nu zou winnen als er kamerverkiezingen zouden zijn. Alsof we massaal vergeten dat 95% van de slachtoffers van IS zelf moslims zijn - alleen van de 'verkeerde richting'. En dat degenen die IS bestrijden voor 90% moslims zijn. Maar dat vegen wij, onkundig als we zijn, maar even op één hoop: 'de' moslims zijn de schuld. Guilty by religion, of zoiets.

Wat is IS eigenlijk aan het doen? Ze provoceert. Ze lokt uit dat 'wij' zo kwaad worden dat 'wij' de islam gaan vervolgen zodat het 'wij-gevoel' van de moslimbevolking zou gaan opspelen en ze sympathie zouden kunnen verwerven in kringen die normaal niet zoveel van het IS-extremisme moeten hebben. Duivels slimme strategie, dat wel. Wij tegen wij opfokken.

Japan laat zich niet provoceren

Waarom schrijf ik over deze reli-politieke zaken op een judoblog? Kan ik me niet beter tot de Japanse staatspolitiek bekeren die van alle westerse landen in de wereld de meest strenge anti-islamitische wetgeving heeft - het probleem IS bestaat daar niet, zij het dat IS in Irak ook twee Japanners heeft onthoofd. Maar het is waar: ook het ontbreken van zichtbare islam in het straatbeeld van Tokyo was me niet ontgaan drie weken geleden.

Judo en IS

Ik schrijf er over omdat ik denk dat we juist ten overstaan van de IS-terreur één typische judo-houding nodig hebben: zelfbeheersing. Je niet kwaad laten maken. Je niet laten provoceren. Keep calm and practice judo

Als we op een judomat worden uitgedaagd door iemand die ons op een ongepaste wijze tussen de benen schopt, gaan wij dan die ander uit woede door de mat trappen? Gaan we schoppen en slaan, of de aanvaller maar ontmannen? Ik denk het niet. Ik denk dat we sowieso proberen onze natuurlijke alertheid vast te houden en dus proberen de energie van de aanval af te wenden door ons lichaam zo te bewegen dat de klap niet landt op de gevoeligste plaats, of de energie tegen de aanvaller gebruiken.  Het bekende verhaal van uke die zijn les moet leren. En áls de ander ons zou verrassen met een staaltje atemi-terrorisme tijdens de judo-training, zal een gevorderde judoka een van zijn honderden judotruuken proberen toe te passen om zijn gewelddadige aanvaller met zo min mogelijk overkill te controleren. (Seiryoku zenyo dus). Controleren, niet doden. En vooral rustig blijven ademhalen. Dat is de judo-zelfbeheersing. Zou vanaf groene band een tweede natuur mogen zijn.

Wij mogen juist in onze dwaze dagen van IS-terreur laten zien dat judo ook en vooral toegepast wordt in het dagelijks leven buiten de tatami. Door alert en waakzaam te zijn en ons niet te laten inslapen met policor gezwam. Door anderzijds niet te over-reageren en ons niet te laten provoceren en zo de 'aanvaller' ook nog in de kaart te spelen waardoor een heilloze escalatie op gang kan komen. Dat lukt ons, als we al in een eerder stadium van onze judo-training ook de andere aspecten van Kano's opvoedingsidealen hebben opgenomen in ons leven: intellectuele en morele vorming. Juist nu is helder onderscheiden van wat er aan de hand is en hoe we daar beheerst op kunnen reageren, naast een zuivere intuïtie van goed/kwaad, van levensbelang. 

Judo strategie toepassen

Dat zal in de geest van de weg van leiden tot kalmte en zelfbeheersing. Overigens, los van de traditionele nationalistische geslotenheid van Japan, is de manier waarop Japan het IS-probleem buiten weet te houden wel degelijk een judo-houding zoals die door Jigoro Kano expliciet is onderwezen... Men heeft zorgvuldig geobserveerd wat elders de problemen zijn met een radicale en totalitaire religie (jukuryo : observeer zorgvuldig) en daar zonder pappen en policor-nathouden op gereageerd (danko: slagvaardig en anticiperend handelen). Het is een typische judo-strategie, eerlijk gezegd... Voorkomen is beter dan genezen en als er wat misgaat, je in ieder geval proberen niet te laten provoceren tot domme dingen.

Judo kan ons verdraaid veel leren... zelfbeheersing: "de enige manier om in een wereld te overleven als die door idioten wordt gedomineerd."

Geen opmerkingen:

Een reactie posten