Hinkaku 品格

Hinkaku 品格 is een begrip wat in de traditionele Japanse gevechtskunsten een belangrijke rol speelt.

• Hin 品= waardigheid, kwaliteit, voornaamheid.
• Kaku 格 = regel, objectieve standaard, kwalificatie.

Een judoka of om het even welke budo-beoefenaar dient majesteitelijk, gracieus, elegant, waardig te zijn in alles. Dat is zijn eer en het is zijn eer te na om daarin te falen.

Vandaar dat een sumo-beoefenaar stopt als hij nog hinkaku is. Wij zeggen: stoppen op je hoogtepunt, maar dat is te competitief en fysiek gedacht. Een Japanner ziet het hoogtepunt in een element van beschaving, als hij als mens nog 'rechtop' kan staan.

In het woord 'kaku' zit besloten dat deze waardigheid niet alleen het eigen gevoel is. Het is een standaard die objectief is, en dus door een ander wordt aangemeten. Alle verbindingen met kaku betekenen iets van kwalificaties door anderen, of het tegenovergestelde (zoals diskwalificatie, shikkaku). Daarin klinkt ook door dat een Japanner niet dat individualisme heeft wat wij westerlingen hebben, maar alles ingebed blijft in een gemeenschappelijke 'geest', de natuurwetten, de ordening die er nu eenmaal is en waaraan je je maar hebt te onderwerpen.

Toepassing op judo

Een judoka zal daarom niet alleen zijn ukemi nemen met waardigheid, maar ook daarna weer opstaan. Ik heb me vaak afgevraagd waarom in kata de bewegingen zo formeel zijn, maar het is dit: het heeft niet te maken met regeltjes, maar waardigheid.

En dus is het ook waarom het in het nage no kata zo belangrijk is hoe uke komt te liggen, waar zijn voeten zijn, of zijn knie gebogen is, maar ook wanneer hij meteen moet opstaan, en hoe hij zich dan heel rustig en formeel weer omdraait, zijn judogi herschikt en zonder een woord te zeggen. De judoka blijft in alles alert, scherp, gecontroleerd. Alles gebeurt met een enorm gevoel voor protocol wat voor ons westerlingen soms wat vreemd overkomt.
Een Japanner drukt daarin echter iets uit. Zijn waardigheid. Zijn wezen. Dat hij een man van eer en fatsoen is. Dat hij zichzelf niet verliest. Met respect voor zijn partner. Bewegen overeenkomstig zijn ziel. Iets wat veel verder gaat dan de buigingen en zijn rei aan begin en eind. De rei is daar bijna een uitdrukking van een veel diepere beleving. Elke judoka is bijna van adel. Hinkaku.