Judo show en kata

Anderhalf jaar geleden was ik op een kata-wedstrijd en daar was ook het onderdeel 'judo show'. Jazeker, het is ook een officieel onderdeel van de EJU Kata Championships, en het valt ook onder het kata...

Nu ben ik zelf een beetje puristisch als het gaat om judo en een bijna gewijde, respectvolle atmosfeer. En dus ben ik al allergisch als je in een dojo traint en je hoort op de achtergrond de stampende beats van de naastgelegen fitness. Aargh. Waarom kunnen mensen toch niet meer tegen stilte zeg???

En dus vind ik judo op muziek, als zouden de judoka als het ware 'dansen' ook vreselijk storend. Allemensen zeg, dat men van kata een dansje pleegt te maken en meer let op de choreografische details dan waar kata voor bedoeld is, is al erg genoeg...

Kortom: alleen al om die reden om te denken: waar zijn ze toch mee bezig zeg? Judo als een dansje op muziek? Is dat kata? 

Maar er is nog wat fundamentelers aan de hand. 

Jigoro Kano heeft kata niet gemaakt als een demonstratie-middel. Dat we kata nu oefenen om te laten zien bij een danexamen, kan als een soort proefwerk nog door de beugel. Maar verder? Waar is kata voor bedoeld?

Kata is een leermiddel. Een grammaticaboekje van het judo. Het is in de eerste plaats bedoeld voor jezelf, om er zélf met je partner van te leren. Te léren hoe een techniek bedoeld is en waarom. De orginele kata van de Kodokan, maar ook die van de echte grootmeesters als Mifune en Hirano, zaten vol met leermethoden. Als je die kata maar vaak genoeg deed, groeide het begrip van jouw judo. Pure educatie dus!

Judo show mist dat element van zelf-verbetering en technische groei. Het gaat namelijk niet om de judoka zelf die iets leert, maar om het hooggeëerd publiek dat moet worden vermaakt en behaagd. Wat de judoka leert, is het dansje op de muziek, en als men dat samen goed instudeert en het effect spectaculair genoeg is, is het geslaagd. Maar wat zijn daarbij de leerdoelen? Hooguit dat men leert perfect op elkaar in te spelen. Dat wel. Partnerschap. OK. Maar technisch wordt er niets overgedragen, zoals dat verder bij elk kata zo is!

Goed, ik heb al eens eerder betoogd dat elke scripted exercise al kata is. Alles wat niet randori is, is kata. In die zin is ook judo-show 'kata'. Maar o wee, wat krijgen we een verduistering van de doelen van het judo en het kata als we dit show-element gaan promoten. Het is geheel in de lijn van de IJF die het hele judo publieksvriendelijk wil maken, sponsors wil trekken en graag iets leuks op televee brengt. In die lijn moeten we het plaatsen. Een zoveelste stap in de degeneratie van het oorspronkelijk judo...