Wie aan kata doet, of gewoon techniektraining doet, wil uiteindelijk óók de andere judoka op zijn rug laten landen, al staat daar dan geen scheidsrechter bij die ‘ippon’ roept. Maar waarom leggen we een ander altijd zo graag op zijn rug? Of waarom houden we een ander zo graag op zijn rug tegen de mat als we een houdgreep toepassen? Op een enkele uitzondering bij verwurgingen en armklemmen na, eindigt iedere judotechniek met uke op zijn rug.
Wat draagt het bij aan vrede en harmonie tussen mensen, om iemand op zijn rug te leggen? Jita kyoei is toch het doel van judo? Kun je de ander dan niet beter gewoon op zijn voeten laten staan?
Natuurwetten
Als er geen natuurwetten zouden bestaan, zou een judoka misschien niet werpen. Maar dat zullen we nooit weten, want de wetten zijn er nu eenmaal vanaf de schepping der wereld ingelegd. En één van de belangrijkste wetten is de zwaartekracht. Wij staan op de aarde, maar de aarde trekt ons aan. De tweede wet is die van de beweging. Alles is altijd in beweging. Panta rei. Stilstand bestaat niet. Judo is: beantwoorden aan de wetten van de natuurkunde, en dat perfect doen. Elkaar helpen om die wetten perfect te gehoorzamen. En dus: bewegen en vallen. Zo is het leven, en zo is het judo als oefening. Levensschool.
Wie valt, moet op zijn rug vallen. Wie ligt, moet op zijn rug liggen. Om daarna weer op zijn voeten te gaan staan.
We kunnen zeggen dat uke op zijn rug optimaal wordt gecontroleerd, maar is dat wel waar? Als je iemand op zijn buik legt, en je knie in de rug zet, heb je zeker zoveel controle. Controle is dus niet het enige argument voor de vechter. Er zijn betere argumenten.
In de eerste plaats is het veel veiliger dat iemand een soepele rolbeweging kan maken met de ruggengraat naar beneden, met de nek ingetrokken. Het menselijk lichaam buigt soepeler naar voren dan naar achteren, de ruggengraat en de nek kunnen beter niet worden overstrekt. Iemand op de buik neersmakken is niet goed, niet voor niets dat mae ukemi (voorwaarts) altijd de valbeweging opvangt zodat het lichaam zachter neerkomt, zodat nek en hoofd worden beschermd. Dat doen we voorwaarts anders en intensiever dan zij- en achterwaarts.
In de tweede plaats is het een houding van respect en openheid om de ander in de ogen te kunnen blijven kijken. Als deel van de controle (leeft-ie nog) maar ook om te kunnen blijven werken aan de harmonie die judo fundamenteel tot stand wil brengen. Judoka zijn partners van elkaar, die weliswaar niet alleen zachtzinnig met elkaar omgaan, maar ten diepste hun energiestromen met elkaar vermengen en dus in elke techniek met elkaar verbonden raken. Zelfs als je iemand bijna bewusteloos wurgt is dat zo!
In de derde plaats is de betekenis van ukemi niet alleen het vallen, maar ook het opstaan naderhand. In het oude jujutsu was het doel van het neervellen het doden. In het judo is het doel van vallen het opstaan. Zeven keer vallen, acht keer opstaan.
Tori helpt uke
Tori helpt uke dus om veilig te beantwoorden aan de wetten van de natuur, door zijn balans te verstoren in de beweging (wet 2) en hem veilig te laten vallen (wet 1). Beweging en zwaartekracht. Het doel van dat alles is: elkaar helpen te leren hoe om te gaan met de krachten van het leven, te harmoniseren en samen vooruitgang te boeken. Tori voedt uke op, en uke tori. Judo werkt aan lichamelijke levenswijsheid, gevoel voor de natuur en het eigen lichaam. De balans en de omgang met de krachten. Veiligheid in het spel van de krachten. De rug als rolkussen waarmee de energiestromen worden afgeleid naar de handen die ‘petsen’ en in ieder geval mee-opvangen. Het hele lichaam in balans, ook als het valt… op de rug.
Natuurkundeles
Ik heb trouwens een interessant boekje in de kast staan, waarin judo en natuurkunde met elkaar worden verbonden. Het bestaat al 50 jaar en het is nog steeds actueel. Het hele principe van kuzushi in het judo heb ik nog nergens zó uitgelegd zien staan. Met alle theorie, natuurkundige formules en uitwerken van technieken. Voor alle waarom-vragen. Het heet ‘The Secrets of Judo’ door Juchi Wanatabe en Lindy Avakian. Je kunt het kopen bij Amazon en Bol, maar ook gewoon integraal gratis lezen en downloaden op http://www.judoteacher.net/judoteacher01.php. Het is ongelooflijk wat er nog meer achter judo zit. Wie zich in Nage no Kata verdiept, komt al die vragen tegen. Wie wil snappen waarom judo werkt, moet eigenlijk dit boekje eens lezen. Om te begrijpen waarom wij altijd worden aangetrokken tot de mat. Om daar mooi op onze rug te gaan. Veilig en zeker.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten