Dan (段) : zie toe dat je niet valt

Hoe hoger je op een trap gaat staan, hoe harder je naar beneden dondert als je valt. Deze week kwam het bericht dat een bekende Amerikaanse judoka met een kohaku-belt om, is aangehouden op verdenking van fraude en diefstal - een aanzienlijk bedrag uit een caritatief fonds wat aan zijn zorgen was toevertrouwd. De judoka heeft bekend en dus hoeven we verder geen vragen te stellen 'is het wel waar of niet'. Niets menselijks is een judoka vreemd, blijkt dan wel weer.

Wat een teleurstelling ! Zijn techniek was excellent, zijn moraal blijkbaar minder. Toch is het waar wat Cichorei Kano zegt deze week: "We verwachten van bijzonder hoge dangraadhouders ook een hoge moraliteit, en vergeten dat zij ook in een leerproces zitten." (JF 3-9-12) Een waarheid die desondanks de schande niet wegneemt. Een stelling die mij de vraag doet rijzen: verwácht ik eigenlijk wel een hoge moraliteit van iemand met een hoge band?

Het kanji 段 (dan) betekent zoveel als: een trede. Veel jongeren denken: als ik maar die zwarte band heb, dan ben ik er. Om er dan achter te komen dat een dangraad niets meer of minder is dan de eerste trede van een lange weg. Een weg die veel meer is dan de tien treden van de maximale tien dangraden. Maar een weg waarop de hogere dangraadhouder zich vooral niets hoeft te verbeelden want ach... het is slechts een trede waarop je staat. De eerste trede van 昇段 is dan in het Japans nog niets meer dan "je begint met klimmen." 

Het staan op zo'n trede is dus nog helemaal geen prestatie. Als je naar beneden kijkt, zie je misschien een menigte kyu-houders die nog niet begonnen zijn aan jouw tocht. Maar zo moet je niet kijken, al moet ik helaas zeggen dat genoemde judoka in Amerika mij altijd neerbuigend behandelde als zijnde slechts een mudansha. Eigenlijk moet je verder omhoog kijken, waar een berg opdoemt, een top van perfectie waar je nog lang niet bent. Op de top ligt, zoals op iedere hoge berg, misschien wel sneeuw en ijs, waarop je gemakkelijker uitglijdt als je je eigen innerlijke balans niet helemaal gevonden hebt. Het zijn sterke schouders die de weelde kunnen dragen, het zijn sterke voeten die een dangraad kunnen dragen. Een grote verantwoordelijkheid, hoe hoger je treden. Een pijnlijke val, van hoe hoger je struikelt.

Ik ben niet bang voor de weg door het leven, maar ik voel me nog steeds prima met beide benen op de grond, temidden van de kyu-graden, waar ik de ukemi van het leven op mijn eigen niveau mag nemen. Vorige week werd ik door verschillende mensen aangesproken waarom ik geen danexamen doe, ondanks mijn liefde voor kata en traditioneel judo. Ach, een dangraad zegt me niet zo veel. Jigoro Kano deelde ze uit aan judo-politieke medestanders ook al waren het matige judoka. Excellente judoka die bij de verkeerde judo-politieke fractie hoorden, kregen/krijgen ze niet. Dangraad en moraliteit blijkt helaas niet met elkaar verbonden. Het zit in het judo ingebakken. Ik ben gewoon op weg, op welke trede ik sta interesseert me niet, als ik mijn persoonlijke weg naar boven maar kan gaan. Hoe meer ik er naar kijk, hoe minder de donkere kleur van een trede me nog trekt. Witte treden zijn eigenlijk het mooiste denk ik wel eens. Puur en onbesmet, net als het judogi wat ook niet zwart moet zijn.