Deze week zat ik ergens in de wachtkamer, en daar lag een blad over opvoeding van kinderen. Hmm, dan is een judoka wel geïnteresseerd natuurlijk. Er stond een heel interview in, met een Japanse moeder die in Nederland met haar gezin woont. Zij vertelde over wat zij bij de Japanse opvoeding zo kenmerkend vindt.
Daarbij trof me de gedachte dat het Japanse kind na de geboorte 'als een prins of prinsesje' wordt behandeld. De eerste drie jaar van zijn leven. Wat andere artikelen over Japanse gezinnen bedoelen met het gegeven dat met name de Japanse moeders een hele sterke band opbouwen met hun kinderen. Geen afstand, geen kinderwagen, maar draag ze aan je hart. Vader is werken en heeft zijn eigen netwerk, moeder is de opvoedster. O ja, natuurlijk is ook in Japan de vrouwenemancipatie doorgedrongen hoor, houd me ten goede. Maar dit is het traditionele beeld.
Individualisme?
Als de moeder een emotionele band heeft opgebouwd met haar kind, slaat het om als het kind groter wordt en naar school gaat. Dan wordt het kind opeens strenger opgevoed dan bij ons. Dan komt er orde en discipline, iets wat wij niet meer van kinderen verlangen. Maar... het Japanse kind wordt dus vanaf het begin opgevoed vanuit een sterke band met anderen, en krijgt vanuit die diepere vertrouwensband in het gezin niet zo snel het gevoel van individualistisch-opstandig gedrag, want zo is het niet 'geprogrammeerd'. Japanners snappen dan ook niets van ons westerse 'onafhankelijkheidsideaal' en misschien moeten ook wij er nog enkele decennia studie van psychologie en opvoeding aan wijden om tot de conclusie te komen dat ons doorgeschoten individualisme misschien wel mede is veroorzaakt door de afstandelijke benadering van kinderen in hun eerste levensjaren.
Zo vanzelfsprekend als het voor een Japanner is om gemeenschapsmens te zijn en rekening te houden met anderen (zie mijn blog van vorige week over 'wa'), zo vanzelfsprekend is het voor Nederlanders om vooral aan jezelf te denken... Wat een cultuurkloof! Voor ons is zelfverwerkelijking iets individueels (als ik maar gelukkig word) en een Japanner is pas gelukkig als hij schittert met anderen samen. (jita-kyoei)
Nu kunnen we een hele beschouwing geven over waarom het een beter zou zijn dan het ander, maar dat is wat zinloos. Elke cultuur heeft zijn eigen voor- en nadelen. Wel denk ik aan die band die de Japanse kinderen opbouwen. Waar het gevoel voor gezag en autoriteit een plaats in heeft. Als het Japanse kind eerst voelt dat het bemind wordt, kan het plaatsen als het ook eens gestraft wordt. Het luistert naar de stem van de opvoeder, omdat het eerst de stem van het hart heeft gevoeld. Liefde maakt mensen open, ook als er daarna hardheid en discipline wordt geëist.
Judo en sensei
Op de mat zien we hetzelfde gebeuren. Sommigen vragen wel eens wat de basis is van het succes van een sensei met zijn judoka. Laatst stond er een onderzoek op een van de fora over de relatie tussen succesvolle wedstrijdjudoka en hun coach. Waren hun coaches zulke geweldige sterren toen ze zelf jong waren? Niet dus. Worden judoka zo goed omdat de sensei een enorm ego heeft? Nee dus. Ik zie eigenlijk dat Japanse opvoedingsmodel met eigen ogen gebeuren. Ik ken een paar sensei van de oude stempel die echt om hun judoka geven. Die er alles voor doen. Dat schept een diepe band, een vertrouwen. En vanuit dat vertrouwen leren ze luisteren, ook als de sensei ze op hun kop moet geven. Het succes van judotraining is uiteraard ook gelegen in discipline en doorzetten. Maar dat doorzetten leer je niet van een leraar die alleen maar discipline oplegt, maar wel van degene die je zo vertrouwt dat je ook voor hem alles zou willen doen. En degenen die desondanks kiezen voor carrière en zelfontplooiing op de westerse manier, komen er eens wel achter wat ze missen. Elke harde noot wil ook bemind worden, en dat kleine beetje extra wat je nodig hebt om écht te slagen in het leven, die laatste duw, kun je makkelijker krijgen van iemand die om je geeft dan van iemand die met jou zelf wil scoren, zo werkt het.
Vertrouwen
Dit wist Jigoro Kano, dit wist de maker van de Karate Kid films met de oer-sensei mr. Miyagi, en eigenlijk weten we dit zelf ook wel. Want pubers die door hun ouders vanaf hun vroegste jeugd aan hun lot worden overgelaten, zoeken hun heil bij hun vrienden. Juist ja, degenen waarmee ze een band opbouwen en die ze door en door vertrouwen. In het opvoedingsblad wat ik in de wachtkamer las, stond daarvan ook zo'n voorbeeld. Vader die geen band kreeg met zijn puberzoon. Papa met een drukke baan, zoonlief die zijn eigen pap op Facebook en Twitter blokt. Jazeker, vertrouwen en liefde is de basis voor elke opvoeding. We weten het eigenlijk best.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten