Een vergeten kampioen

De afgelopen week is er veel te doen geweest over Willem Ruska, de man die eigenlijk Anton Geesink overtrof door op één Olympische Spelen in 1972 twee keer goud op zijn naam te schrijven, in de zwaargewicht én open klasse. Helaas voor hem was hij niet de eerste Nederlander die in het judo goud won op de Spelen - dat was Geesink acht jaar eerder - en bovendien op de 'verkeerde' Spelen, de vervloekte Spelen van 1972 waar de Palestijnse aanslag op de Israëlische ploeg het sportspektakel van de verbroedering, verknalde tot een spel van vijandschap en haat.

Ruska, die zo gedreven was om juist op díe Spelen (zijn laatste kans, dat wist hij) dubbel goud te halen, maakte dus de keuze om door te gaan, terwijl de linkse Nederlandse publieke opinie vond dat iedereen maar naar huis moest gaan - u weet wel, die tijd van PvdA-achtige symboolpolitiek waarvan Nederland soms nog steeds geen afscheid heeft genomen. Ruska ging toch judoën en dat werd hem nagedragen. Dat wil zeggen: hij werd er om genegeerd. Alsof zijn prestatie niet telde. Onbegrijpelijk dat hij bij thuiskomst geen tv-ploeg op Schiphol aantrof. De gemeente Amsterdam eerder alle marxistische 'vrijheidsstrijders' met een plein of openbaar gebouw, maar niet Ruska. Nee, Ruska was 'fout', alsof hij een NSB-er was geweest of zoiets. Nee, Ruska kon alleen maar terecht bij Zwarte Joop van Casa Rosso op de wallen, wat voor de media maar weer bewees dat het mannetje niet deugde. Zo kijken wij in Nederland naar mensen. Ze deugen of ze deugen niet. Deze Amsterdamse volksjongen kreeg niet de sympathie en werd niet het symbool wat de Utrechtse volksjongen eerder wel werd. Een tragische held eigenlijk, die zelfs nu nog bijna vergeten is.

Goed dat omroep Max de bal nu wel oppakt, vlak voor de nieuwe ´Spelen´ dit jaar. Beter laat dan nooit. Nu.nl doet het ook met een stevig opinie-artikel, steviger dan we van deze site gewend zijn. Terecht. Ruska verdient het om niet vergeten te worden... en de oproep aan de JBN om dat ook eens waar te maken is dan ook meer dan terecht.

Voor wie het nog eens wil zien, maken we het makkelijk: de hele uitzending is nog te bekijken hierrrr..

Wel moet ik persoonlijk opmerken dat ik de kritiek op Ruska's beslissing om door te gaan op de Spelen niet deel. Als ik de reportage zie, vind ik wel dat hij erg gedreven werd door de eer, wat ik me gezien zijn geschiedenis wel kan voorstellen. Een medaille als kroon op zijn persoon. Dat kan, en wie naar de Spelen gaat, weet dat de Coubertin ooit zei dat meedoen belangrijker is dan winnen, maar wie niet wil winnen doet ook niet echt mee. Zo is de wereld van competitiesport - wat ik daar persoonlijk van vind is genoegzaam bekend.

Maar in de geest van het judo was zijn keuze goed en verdedigbaar. Judo is door Kano bedoeld om mensen te verbroederen. Júist op díe Spelen, midden in de terreur en de haat van twee volken die alles verziekten, hadden de judoka een teken moeten zijn dat hun weg een weg van vrede is. Dat zou Kano ook hebben gewild. Denk ik. Ruska was niet de filosoof die daar zo diep over nadacht, maar daarmee is het niet minder waar natuurlijk.

Eén passage in de documentaire vind ik echt heel mooi. Dat is als Ruska zijn medaille tevoorschijn haalt en zegt waarom hij de achterkant mooier vindt dan de voorkant. Daar zien we even het hart van goud achter deze bonk spieren. Och arme, wat heeft deze man gezocht naar vriendschap en erkenning en wat triest dat hij het zo weinig heeft gekregen. Ja, een vergeten kampioen. Tijd dat hij even niet vergeten wordt...