Adem uit, vergeving.
Vrijheid
Een tekst van Lynn Seiser (aikiweb)
“Er wordt veel gesproken over vergeving in deze dagen. Misschien dat we niet alleen moeten kijken naar het geven of ontvangen van vergeving, maar ook naar het vermijden van dingen die vergeving nodig hebben. Hoe komen we daar toe?
Vrees
Ik heb eens gehoord dat we kunnen vrezen of liefhebben, maar niet allebei. Daarom is het een belangrijke taak in het leven om vrees te verlaten en liefde binnen te laten. Liefde zal alles genezen waarvoor we bevreesd zijn, en het een nieuwe plaats geven. Vrees kan een echt obstakel zijn.
Over het algemeen bestaat er niet zoiets als vrees en angst. Fijn om te weten hè? Er zijn alleen negatieve gedachten en fantasieën waarvan we denken dat ze echt zijn en zo maken we we een hele structuur van dwanggedachten om ons heen. Dat is een belangrijke bron van misleiding, onze eigen geest te veel geloven. Wij baseren onze emoties op deze mentale constructies (echt of vals) en daarmee vormen we ons gedrag.
In relaties is de intimiteit van de liefde onze grootste angst. Eigenlijk is dat, dat we geloven dat er iets gebeurt als we ons helemaal geven en ons kwetsbaar maken voor een andere mens. Als we positieve gedachten hebben, zouden we liefde omarmen. Omdat we negatieve gedachten hebben over wat er met onszelf kan gebeuren als we liefhebben, blokkeren we het, hebben we het niet, en zijn we nijdig over mensen die het wel hebben.
In Aikido (en andere martial arts training) benadruk ik, dat meestal beiden komen vanuit een positie van vrees. Aanvallers en indringers zijn vaak meer bevreesd maar omdat ze aannemen dat hun slachtoffers nog banger zijn dan zij, kunnen ze hun eigen angst beheersen. Het zou beter zijn als je alleen zelf bevreesd was. Ik denk dat je beter de ander kunt kiezen. Voordat je namelijk hun angst kunt gebruiken, moet je eerst zelf onbevreesd zijn.
Vergeven
Hoe komen we van uiterlijke (of innerlijke) vreesachtigheid naar innerlijke (en uiterlijke) vergeving? Hoe kunnen we onze vrees transformeren op het moment dat we beseffen dat het een fantasie van onszelf is, waarbij we een nieuwe werkelijkheid scheppen die vergeving mogelijk maakt?
Inzicht betekent: kijk door je intellectuele onwetendheid en illusies heen. Misschien moet je wel nog beter leren kijken wat je eigen blinde vlekken zijn, maar dat vraagt moed. Wanneer en waar is dat begonnen, die vreesachtigheid? Wie heeft ons dat geleerd? Is er echt bewijs dat waar we zo bevreesd voor zijn, echt bestaat, mogelijk is, of waarschijnlijk? Misschien moeten we onszelf vergeven dat we geloven in al die schijn-werkelijkheden die onszelf en anderen beschadigen.
In de dojo, op de mat, zullen anderen mij aanvallen met mijn toestemming. Misschien vallen ze ons wel niet zo aan zoals wij zouden willen. Hun aanval kan beperkt worden door hun angsten en hun gebrek aan vaardigheid. Ze kunnen aanvallen met woede en agressie, omdat ze denken dat het zo hoort of omdat ze een slechte dag hebben en dat ik daarom doelwit van hun gevoelens moet zijn. Wat iemands innerlijke toestand is, wordt duidelijk in de aanval, qua intentie en intensiteit. Het vloeit uit hun binnenste, intellectueel, emotioneel en moreel. Het is de gave die ze mij schenken en ik moet die accepteren. Dat accepteren wil niet zeggen dat ik het begrijp, ermee eens ben of waardeer. Acceptatie wil alleen zeggen dat we samen zijn en dat ik ermee moet leven zoals ik ben op dat moment. Als iedereen nou samenkomt, met de bagage van ons alledaagse leven, geven we elkaar wie we zijn.
In relaties moet ik me steeds bewust zijn dat niet alles om mij draait. Mijn partner kan een slechte dag hebben, een nare voorgeschiedenis hebben die nu net naar boven komt. Maar dat geldt ook voor mijzelf. Ik kan wel denken dat ik alleen maar reageer of antwoord op wat mijn partner doet, maar het is veel waarschijnlijker dat ik reageer of antwoord op mijn eigen ideeën en interpretaties van wat ze doen, op basis van mijn eigen geschiedenis. Mijn partner heeft zijn pijn, maar ik ook. Onze relatie is, waar onze individuele pijn elkaar ontmoet en de kans heeft om versterkt of geheeld te worden, afhankelijk van hoe we ieder individueel en collectief kiezen om er mee om te gaan. We kunnen antwoorden door onze eigen vrees en pijn op de ander te projecteren, of we kunnen kiezen voor inzicht en verstand, empathie, compassie en liefde. Eigenlijk is er op deze manier niets te vergeven omdat geen van beiden opzettelijk iets verkeerd doet. We hebben de keus in wat we teruggeven, ongeacht wat de ander geeft.
Veel mensen zien vergeving als iets van “het is wel goed.’ Maar als het goed was, was er niets te vergeven. Daarom impliceert vergeving ook dat we toegeven dat er iets fout was dat vergeving nodig heeft.
Als we een ander vergeven, is dat een statement dat er iets mis was en dat wij denken dat die ander dat verkeerd deed. We geven dat eerlijk aan hem terug.
Als we onszelf vergeven, is dat niet onzelf laten gaan, maar aanvaarden en toegeven dat we dingen verkeerd hebben gedaan. Bij programmeren spreken ze over ‘amends’ maken. Dat betekent dat we meer moeten doen dan sorry zeggen en terugvallen in dezelfde patronen die oorzaak waren van de fouten. Het gaat om het bekennen van je onkunde, de domheid van je gedachten en gedragingen en ‘a-menderen’ (veranderen), genezen, zodat we niet dezelfde fouten blijven maken. Zonder die fundamentele verandering is er geen basis voor echte vergeving.
Vrijheid
Door vergeving kunnen we er voor kiezen om onze vrees naar vrijheid om te buigen.
Volgens mij gelooft iedereen in vrijheid van denken en expressie, zolang ze het met je eens zijn. Maar dat betekent alleen maar dat wat de ander denkt overeenkomt met wat jij denkt. Het zegt niets over waarheid of wie gelijk heeft. Als je het niet eens bent met iemand wil het dus ook alleen maar zeggen dat die ander het niet ziet zoals jij. Het zegt niets of de ander het bij het rechte eind heeft of niet.
Er is een citaat van een oude Clint Eastwood western, waar hem wordt gezegd dat hij moet opletten omdat hij andere mensen bang maakt. Hij antwoordt kalm dat het enkel is wat andere mensen denken over zichzélf, wat hen bang maakt. Vrees zit in onszelf.
Ik stap op de mat met een heleboel tijd voor de mat en de realiteit. Ik denk dat er een houding van arrogantie in zit. Andere mensen worden ongemakkelijk omdat ze zich indenken wat ik allemaal kan. Anderen voelen zich echter prettig omdat ze weten dat ik wat kan en dus mezelf kan beheersen. Sommige mensen hebben een bepaalde behoefte om zichzelf te bewijzen en aan te vallen vanuit hun onzekere gevoel. Ze zijn niet boos op mij of zo (ze kennen me helemaal niet) maar ze zijn boos om hun eigen gevoel, onzekerheid en behoeften. Ik herinner me dat ik eens óók op dat niveau stond. Het is nu mijn taak om hen de kans en ervaring te geven om over hun eigen innerlijke angsten heen te komen, waar ze ook vandaan komen. En het is hun taak om mij dezelfde kans en ervaring te geven. Samen gróeien we door de training.
Het is net zo in de echte wereld buiten de dojo. Mensen hebben hun angsten en onzekerheden (meestal met een lange en onuitgesproken geschiedenis). Als ze op de automatische piloot staan zoals zo veel mensen, zullen ze hun angsten en onzekerheden uitkuren in hun relaties, thuis, op het werk en op straat. Als wij dan zelf óók op die automatische piloot staan, reageren wij vanuit onze eigen geschiedenis. Dat maakt onze relaties en ons leven dan tot een herhaling én versterking van onze wederzijdse angsten en onzekerheden. Dan is er geen vrijheid.
Vrijheid is het, als wij handelen en antwoorden vanuit een andere houding. Ondanks onze eigen geschiedenis met angst en onzekerheid, neigen we al de andere kant op, om het goede te doen. Ook als we het nooit hebben geleerd of ontvangen, weten we dat we het weten en dan kunnen we het geven. Het vraagt inzicht en moed om door je eigen vrees en die van anderen heen te kijken en het om te buigen naar vrijheid. Het vraagt hetzelfde inzicht en dezelfde moed en compassie, om door alles heen te kijken en daardoor anderen de kans en gelegenheid te geven om vrijheid te ervaren.”
Geen opmerkingen:
Een reactie posten