Studie en judo

Stel je voor dat je gaat autorijden. Ga je dan meteen achter het stuur zitten? Mag je examen doen zonder theoriecertificaat? De jeugd vanaf 17 en ouder zit soms lang te blokken op de verkeersvragen. "Uw wilt... Mag dat?" Vinden we heel gewoon. Je moet toch wéten wat je doet?

Als je een judoexamen doet voor kyu- of dangraad, hoef je blijkbaar niet te wéten wat je doet, want er is alleen praktijk. En dan nog wel een eenzijdige praktijk, van uchi-komi en randori. Ja, en ook nog kata voor de danhouders. Te weinig - zie het menu 'kata' rechts. Lessen? Ja, hoogstens wat uitleg voor de technieken worden geoefend. Technische uitleg, hoe je iemand vastpakt. Toelichting bij het voordoen.

De meeste sportscholen en dojo's bestaan ook alleen uit een zaal met de tatami, kleedkamers / sanitair en als het meezit een kleine bar of kantoortje. Dat is het.

Er is niet eens ruimte voor kogi (lessen) en mondo (vragen en antwoorden), zoals dat in de Kodokan was:

"Professor Kano gaf uitleg over de methode van judo en stelde vier onderwerpen voor: (1) kata , (2) randori  (3) kogi (lessen), en (4) mondo (vragen en antwoorden). Zijn lessen gingen over het doel (om judo dieper te begrijpen), over het omgaan met techniek, praktijkoefeningen, en wedstrijden in het algemeen. De inhoud van de lessen behelsde de geschiedenis van judo, de ontwikkeling, fundamenten, de waarde van training, de sport als wetenschap, de theorie van lichamelijke opvoeding en andere onderwerpen. Dit werd logsich, systematisch en langdurig onderwezen. De lessen werden direct verbonden met techniek, dojo-etiquette en de houding tijdens de oefeningen, maar ook met het sociaal leven. Het ging dus ook over een houding van samenwerken in leven en houding."

Aldus Shinichi Oimatsu, in zijn beschrijving van de Kodokan-geschiedenis. (zie ook menu 'Kano en Mifune'.)

Wat wij eigenlijk bij onze sportscholen zouden moeten hebben, is een bibliotheekje, een judocomputer misschien, en in ieder geval ook een mogelijkheid om les te kunnen geven met een beamer of iets dergelijks. In de Kokokan gingen de judoka waarschijnlijk op de tatami zitten, stil en roerloos, vol eerbied luisterend naar de sensei. Bij ons gaan de judoka al draaien als ze rei moeten geven. En kletsen dat ze doen! Laat staan dat er voor het warmlopen eerst een half uur les zou zijn over de principes. Toch...

Mitesco is geen judoleraar. Het zou er in zijn dojo anders aan toegaan dan gewoonlijk. Want dan wás er een beamer. Dan wás er ook theorieles. Kogi en Kata, om te beseffen dat judo méér is dan een potje ravotten.

Zoals het nu gaat is het in ieder geval wel heel weinig theorie. De meeste judoka weten echt totaal niet waar het over gaat, waarom ze het zo doen of waarom niet. En wat erger is: het schijnt ook niemand iets te interesseren. We zijn mensen van de praktijk zeggen sommige leraren. Ja ja, bij de Koryu en de Butokukai was les alleen maar gaandeweg leren. Maar wij doen Kodokan-judo, zoals Kano het leerde. Dan was het karakteristieke anders-zijn juist: de les, de principes, de leer. Om er een weg van te kunnen maken.

Het is opvallend dat de beoefenaars van aikido en modern ju-jutsu (ook op het internet) heel actief zijn in het verkondigen van de theorie achter martial arts. Wil je echt meer lezen over iets essentieels als kuzushi? Als judo zo'n wereldsport is, zou je moeten verdrinken in goede judopagina's over dit onderwerp. Maar nee. Dan word je bij je studie meer geholpen door de webpagina's over de "kleinere martial arts." Een schande, judoka! Boeken dan? Ook niet. Eindeloze boekenkasten over worpen en technieken, die vind je wel. Prima hoor. Maar wie kijkt er nou echt serieus naar de bronnen? Waar kun je een goed boek kopen over kuzushi, of teksten van Kano in het Nederlands?

Er is natuurlijk geen markt om de verzamelde werken van Jigoro Kano uit te geven, zelfs niet in het Engels. Kano heeft ook wel veel geschreven. Maar het is wel een vreselijk slecht signaal als judoka niet meer (of voldoende) geboeid zijn door de oorspronkelijke leer van de judoprincipes. Het wordt hoog tijd dat judoka niet zo onverschillig of zelfs lacherig doen over studie en trouw aan de principes. Uit de beelden van het moderne judo kunnen we zien hoe nodig het is dat er weer wordt gestudeerd om de principes vervolgens weer zuiver te kunnen toepassen.

We hebben problemen omdat we we een van de drie essentiele middelen van de judo-pedagogie, de lezing/studie missen in het westerse judo sinds judo buiten Japan werd verbreid. Dit is begrijpelijk, omdat de lezingen vaak gegeven werden door Kanô zelf, en Kanô ondanks al zijn reizen nog steeds in Tôkyô woonde, en niet in het westen.
Het is echter nogal onrijmbaar voor mij, dat er hachidan-houders zijn die niet regelmatig lezen over judo. Ik zeg: lezen, en niet babbelen. Lezen met de bronnen die reflecteren op het juiste verstaan en studie. In Kanô Jigorô Taikei en Watanabe Ichirô in Shiryô. Meiji budô shi, worden cruciale filosofische en technische fundamenten van het jûdô uitgelegd, vooral de verschillende strategiën van tai-no-sen, sen-no-sen, sen-sen-no-sen, en go-no-sen.

Cichorei Kano, Judoforum 30-6-2008

Vechtsporttechnieken, speciaal die van de ongewapende gevechtsmethoden, zijn niets anders dan een compositie van verschillende wetenschappen, zoals fysiologie, natuurkunde, anatomie, psychologie, etc. Ken de wetenschap en je snapt waarom de techniek werkt.

Gary Moro, Yachigusa Ryu

Het is nodig dat we judoka aansporen tot een houding van studie en trouw aan de bronnen. Dat is een van de belangrijkste opvoedkundige elementen van de judotraining in de dojo. Tegelijkertijd stopt het niet in de dojo, maar schept het ook een bredere band. Je bent méér dan alleen een individu; denk daarom ook aan je eigen rol om in de samenleving te helpen, zoveel je maar kunt. Omwille van de vooruitgang en ontwikkeling van de samenleving, blijf continu studeren en bevorder de houding die aanmoedigt om iets voort te brengen. Daarover moet steeds opnieuw nagedacht worden tijdens de lessen.

Shinichi Oimatsu (Kodokan)

Kogi en Mondo

Het zijn twee hoekstenen van Kodokan Judo. 問答 Mondo = vraag en antwoord. Vragen die gesteld mogen en moeten worden tijdens de judolessen. Ik heb er al vaker over geschreven op dit weblog (zie de labels 'kogi en mondo') en dit laatste deel van dit blog is de herhaling van mijn stukje van september 2009!


Toen Jigoro Kano jujutsu leerde bij zijn oude meesters, was dat alleen maar voordoen en nadoen. Leer maar door te kijken en zie maar wat je er van maakt. De oude leerling/meester-verhouding was eigenlijk geen school met een normale vorm van onderwijs. Kano was een echter professor, een opvoeder. Hij begreep als geen ander dat je een efficient systeem moet hebben om de judoka op een efficiente manier de technieken aan te leren. Daarom gaf hij tijdens de lessen (kogi) altijd de gelegenheid om vragen te stellen en dan gaf hij ook antwoorden. Vraag en antwoord is daarom typisch voor het Kodokan judo. Een opvoedingssysteem, gericht op efficientie.

Hier een stukje over Mondo van Jigoro Kano:

"Kano geloofde dat judo een veelzijdige manier van lichamelijke training was, waarbij de beoefenaars hun kracht op verschillende manieren konden gebruiken. Als geestelijke training, was het niet genoeg om slechts een beperkte theorie te begrijpen. Kano dwong zijn instructeuren om moeilijke vragen te stellen aan hun studenten, zodat ze konden laten zien dat ze alle onderwerpen van het dojo-onderricht niet alleen oppervlakkig begrepen. Alleen maar passief luisteren naar de lessen was onvoldoende, en studenten werden aangemoedigd om zelf na te denken en te leren om inconsequente dingen kritisch te bekijken, of dingen waarover ze twijfels hadden. Een gevecht is gebaseerd op theorieën die niet kunnen worden geleerd zonder stevige lichamelijke training, maar dialoog is essentieel om echte vooruitgang en begrip te kweken, en samen met kata en randori was het een bijdrage aan de vorming van complete mensen." Kodokan Judo Lectures (published Kokushi No. 46, 1899)

Alleen maar stil zitten en luisteren naar de sensei? Dan heeft de sensei nog niet gesnapt wat de grote judoleraar bedoelde met Kodokan judo. Vraag hem de oren van het hoofd. Daar leert iedereen het meeste van.