Vaktaal

Citaat van een vechtsportforum: 

"Ik heb als kind een tijdje judo gedaan en wat mij destijds irriteerde was het leren van de Japanse terminologie (met name bij de examens). "

We kennen voor kinderen termen als 'spierballenworp' en 'tuinhekje'. Ik snap best dat je kleintjes van 7-8 jaar niet gaat lastigvallen met 'ippon seoi nage' of 'tai otoshi' - welke laatste door mensen met iets minder intellect nogal eens wordt uitgesproken als 'taaie tosti'. Tsja. Ik heb er deze zomer (16 juli jl.) al eens wat over geschreven...

En toen hadden we in Europa meneer Kawaishi Mikinosuke, die vanuit Engeland en Frankrijk het Europees judo een enorme impuls gaf. Aan hem wordt het 'gemakkelijke' systeem toegeschreven om alle judotechnieken te nummeren. Eerste beenworp, tweede beenworp. Van verwurgingen zelfs eerste van de eerste serie etc. Lekker makkelijk. Er zijn judoclubs die op hun site alles combineren, de 'kindertermen', de nummers van Kawaishi en de officiële Japanse namen. Degenen die écht consequent 'Kawaishi' hebben gehad, kennen vaak de Japanse namen nauwelijks.

Andere kunstvormen

Als je ballet gaat leren, dan zul je echter tóch Frans moeten leren, want bijna alle terminologie... is in het Frans.

Als je muziek gaat studeren, en partituren wilt lezen, moet je niet alleen noten leren, maar ook Italiaans. Want bijna alle muziektermen bij de notenbalken, staan er in het Italiaans. Dramatico, hè? Tsja. Da capo al fine...

Als je Braziliaans JiuJItsu gaat doen, moet je Portugees Engels kennen want anders weet je niet wat 'guard' en 'mount' en 'submission' betekent.

Als je aikido gaat leren, dan heeft men echt geen medelijden met je als je geen Japanse termen wilt leren. Misschien dat aikido daarom wel wat elitairder is dan judo. Je moet niet alleen technieken onthouden die je vervolgens nooit in een wedstrijdje kunt laten zien, maar ook nog kunnen nadoen wat Sensei in het Japans commandeert en daarna ook nog beleefd "Domo arigato gozaimasu/mashita" zeggen.

Waarom doen al die beoefenaars van muziek, ballet, aikido, BJJ én judo dat nou? Waarom die moeilijke talen?

Communicatie

Heel simpel. Omdat het internationale activiteiten zijn die in alle landen van de wereld worden beoefend. Normaal communiceren mensen volledig via een taal, en dan moet je vertalen. Maar alle andere vormen van communicatie, zoals muziek, beweging, technieken, vereisen dat je elkaar kunt verstaan zonder dat je vertalingen van vertalingen moet gaan maken, of alles moet uitleggen. Als nu de hele wereld het systeem van Kawaishi in het judo had overgenomen, inclusief moederland Japan, dan had het gekund om nu voortaan over 'eerste schouderworp' te spreken. Maar als je een internationale activiteit doet met echte vaktermen, moet je - leuk of niet - daarvoor ook één vaktaal hebben. Nu weet iedere judoka wat men bedoelt met 'ippon seoi nage'. Althans zo moet het zijn. Spaar me toch als ik zou moeten uitleggen aan een Italiaans judoka wat een 'spierballenworp' is.

Nu lijkt het er wel op, dat het accepteren van een internationale vaktaal ook iets te maken heeft met intelligentie. Voetbal bijvoorbeeld, is - sorry om te moeten zeggen - niet zo'n 'elitesport'. Al kennen we daarbij wel de goal, de corner en de penalty, toch zijn verder bijna alle termen in de volkstaal.

De Rooms-katholieke Kerk wilde blijkbaar ook wat 'volkser' worden toen ze haar eigen taal, het Latijn, in onbruik liet raken. Dom eigenlijk.

Het judo is dezelfde kant op gegaan. Volkssport worden. Maak het iedereen maar gemakkelijk. Nummertjes, bijnamen, noem maar op. En vooral niet te veel afdwingen, zoals het leren van die Japanse begrippen... errug dom eigenlijk.

Mijn idee...

Ik vind niet dat judo elitair moet gaan doen. Maar mijn eigen persoonlijke studie van allerlei Japanse termen, heeft me wél gevoel gegeven voor de principes van het judo. Niet alleen om met internationale contacten te kunnen communiceren dus, maar ook om te leren waar het om gaat. Dat niet willen weten, is een beetje dom.

Judo is óók een domme sport, als het toegeeft aan de gemakszucht en de 'leukheid' van alles. Als je judo wilt leren, moet je leren vallen, uchi-komi doen, en een beetje Japans leren. Allemaal niet 'leuk'. Maar het hoort erbij, net als bij judo hoort dat je niet zeurt. 

De meneer die ik citeerde aan het begin van deze bijdrage, kan wat mij betreft dan ook het beste gaan voetballen.